Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) kayıt dışı ekonomiyle mücadele ve vergi kayıplarını önlemek amacıyla hayata geçirdiği Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), 2025 yılı itibarıyla devreye giriyor. Yeni düzenleme, milyonlarca araç sahibini yakından ilgilendiriyor. Akaryakıt alımlarının dijital ortamda kaydedilmesini sağlayacak bu sistemin kullanımı, belirlenen tarih itibarıyla zorunlu hale gelecek. İşte UTTS hakkında bilmeniz gereken tüm detaylar…
UTTS Nedir ve Zorunlu Mu?
UTTS, akaryakıt satışlarını dijital ortamda kaydederek vergi usulsüzlüklerini önlemeyi hedefleyen bir sistemdir. Bu sistem sayesinde, araçların yakıt alımları sırasında plakaları otomatik olarak kayıt altına alınacak.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın yaptığı açıklamaya göre, 1 Ocak 2025 itibarıyla vergi mükelleflerinin işte kullandıkları araçlarda UTTS kullanımı zorunlu olacak. İşletmelerin dışında bireysel olarak taşıt tanıma sistemini kullanan araçlar için ise 30 Haziran 2025 tarihine kadar sisteme geçiş yapılması gerekecek.
UTTS Nasıl Çalışacak?
UTTS’nin çalışması oldukça basit ancak etkili bir sistem üzerine kuruludur. İşte işleyiş detayları:
- Taşıt Tanıma Birimi: Araçların depo girişlerine, taşıt bilgilerini içeren özel bir birim takılacak.
- Okuyucu Cihazlar: Akaryakıt pompalarına, taşıt tanıma birimlerini okuyabilen cihazlar yerleştirilecek.
- Otomatik Plaka Tanıma: Okuyucu cihazlar, taşıt birimlerini tarayarak plaka bilgilerini otomatik olarak Yeni Nesil Pompa Ödeme Kaydedici Cihazlara (YN Pompa ÖKC) aktaracak.
Bu sistem sayesinde, plaka bilgileri elle girilmeyecek ve tüm işlemler dijital olarak gerçekleştirilecek. Ayrıca, yakıt alımı sonrası düzenlenecek fişlerde plaka bilgisi yer alacak ve bu fişler, yasal akaryakıt gideri belgeleri olarak kabul edilecek.
UTTS Ne Zaman Başlıyor?
UTTS uygulaması, aşamalı olarak devreye girecek:
- 1 Ocak 2025: İşletmelere ait tüm araçlar için zorunlu hale gelecek.
- 30 Haziran 2025: İşletmelerin dışında, taşıt tanıma sistemi kullanan bireysel araçların da sisteme geçişi tamamlanmış olacak.
Sistemin uygulanabilmesi için akaryakıt istasyonlarının, montaj firmalarının ve araç sahiplerinin gerekli işlemleri zamanında yapmaları büyük önem taşıyor.
Sistemin Avantajları Neler?
UTTS, yalnızca vergi kayıplarını önlemekle kalmıyor, aynı zamanda pek çok avantaj sunuyor:
- Vergi Usulsüzlüğünün Önlenmesi: Akaryakıt alımları kayıt altına alınarak usulsüzlüklerin önüne geçiliyor.
- Daha Kolay Denetim: Dijital kayıtlar sayesinde denetimler hızlanıyor ve daha etkin bir kontrol sağlanıyor.
- Hızlı ve Güvenilir İşlemler: Plaka bilgileri otomatik olarak sisteme aktarıldığı için işlem süresi kısalıyor ve hata riski minimuma iniyor.
UTTS Kapsamına Hangi Araçlar Giriyor?
UTTS uygulaması, öncelikli olarak işletmelerin işte kullandıkları araçları kapsıyor. Ancak bireysel araçlar için de taşıt tanıma sistemi kullanım zorunluluğu getiriliyor.
Sistem kapsamında olmayan araç sahiplerinin, yakıt alımları sırasında düzenlenmeyen fişler nedeniyle akaryakıt giderlerini belgeleyememesi gibi sorunlarla karşılaşabileceği belirtiliyor. Bu nedenle, UTTS birimlerinin belirtilen sürelerde taktırılması gerekiyor.
Montaj İşlemleri Nerede ve Nasıl Yapılacak?
Araç sahipleri, taşıt tanıma birimlerini yetkili montaj firmaları aracılığıyla araçlarına taktırabilir. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yetkilendirilmiş firma listesi, www.utts.gov.tr adresinden erişime açık.
Uyum Süreci ve Beklentiler
UTTS’ye geçiş sürecinin kolaylaştırılması adına akaryakıt istasyonları, bayi denetim sistemi yazılımları ve yetkili montaj firmalarıyla koordinasyon sağlanıyor. Ayrıca, sistemin etkili bir şekilde uygulanabilmesi için şu unsurlara dikkat edilmesi gerekiyor:
- Tüm araç sahiplerinin sisteme geçiş süreçlerini zamanında tamamlaması,
- Akaryakıt istasyonlarının gerekli cihazları kurması,
- Montaj firmalarının taşıt tanıma birimlerini eksiksiz bir şekilde takması.
