TMB: 2025’te Sektörün Öncelikli Gündemi Afet Odaklı Kentsel Dönüşüm

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), 2025 yılı Ocak ayı “İnşaat Sektörü Analizi Raporu”nu yayımladı. Raporda, sektörün finansman ve ara eleman eksikliği gibi sorunlarla karşı karşıya olduğu belirtilirken, kamu projelerinde tamamlanmak üzere olan işlere öncelik verilmesi gerektiği vurgulandı. Şantiyelerin açık kalması, teminat mektupları ve işletme giderleri gibi maliyetlerin yükleniciler üzerinde baskı oluşturduğu ifade edilirken, kamu müteahhitlerine şartsız tasfiye hakkı sağlanması talebi gündeme getirildi.

Deprem Odaklı Dönüşüm Zorunluluğu

Raporda, depreme dayanıklı yapılara duyulan ihtiyacın arttığı belirtilirken, kentsel dönüşüm projelerinin “afet öncelikli” olarak ele alınması gerektiği ifade edildi. Şu an yaklaşık 6-7 milyon konutun riskli statüsünde olduğu ve yenilenmesi gerektiği vurgulanan raporda, “Türkiye’nin yıllık yeni konut ihtiyacı 800 bin ile 1 milyon arasında değişiklik gösterirken, bu rakama deprem nedeniyle yaklaşık 650 bin yeni konut eklenmiştir” ifadelerine yer verildi. Yeni konut arzının süreceği öngörülürken, devletin arsa maliyetlerini düşürecek adımlar atması ve finansman desteği sunmasının önemli olduğu belirtildi.

Türk Müteahhitler Yurt Dışında da Büyümeye Devam Ediyor

2024 yılında Türk müteahhitler, 57 farklı ülkede toplam 28,6 milyar dolar değerinde 316 proje üstlendi. En çok proje alınan ülkeler arasında 5,8 milyar dolarla Suudi Arabistan ilk sırada yer alırken, onu 5 milyar dolarla Birleşik Arap Emirlikleri ve 3,1 milyar dolarla Uganda takip etti. Raporda, Türk müteahhitlerin geleneksel pazarlarını korumanın yanı sıra yeni rotalarda da fırsat aramaya devam ettiği vurgulandı.

RAPORDAN BAŞLIKLAR

ÜST ÜSTE 8 ÇEYREK KESİNTİSİZ BÜYÜME:

İnşaat sektörü, 2024 yılı üçüncü çeyreğinde %9,2 ile genel ekonominin üzerinde bir büyüme kaydetti. Böylece sektör, üst üste 8 çeyrek kesintisiz büyümeye devam etti. Bu büyümeye deprem bölgesinin yeniden imarı ve büyükşehirlerde devam eden kentsel dönüşüm çalışmaları katkı sağladı. Bu sürecin 2025’te de yavaşlayarak sürmesi bekleniyor.

JEOPOLİTİK RİSKLER DEVAM EDECEK:

Rusya- Ukrayna savaşının seyri, Gazze ile ateşkes ilan eden İsrail’in Lübnan, İran ve Suriye ile olan ilişkisi, Suriye’de yaşanan gelişmeler sektörü etkileyecek. Suudi Arabistan ve Irak’ta hayata geçirilmesi planlanan alt ve üstyapı projeleri ile yıllık 20 milyar dılarlık hedefin 2025 yılında da aşılacağı öngörülüyor. YEŞİL DÖNÜŞÜM ACİL KONU: İnşaat malzemeleri sanayiinin Yeşil Mutabakat’ın getirmekte olduğu karbon emisyon düzenlemelerine uyumu için yeşil dönüşüm, acil ve öncelikli bir husus. Aksi halde ihracatı zora girecek, Türk müteahhitleri AB ülkelerinde proje üstlenseler dahi Türk ürünlerini kullanmaları mümkün olmayacak. Sektör bu yeni döneme adapte olmak için çalışmalarını sündürecek.

MALİ YETERLİLİK KISTASLARI %50 ARTIRILDI:

Müteahhitlerin mali yeterlik kıstaslarının %50 artırılmasıyla müteahhitlerin ekonomik güçlerine göre tamamlayabilecekleri düzeyde iş almaları disipline bağlanırken bu güncelleme ile iş alabilme kriterlerinde “tecrübeye göre iş” anlayışı benimsendi. Ayrıca ulusal yeşil bina sertifikası alan projeleri hayata geçiren müteahhitlere %5 ek puan verilerek, yeşil dönüşüm teşvik edildi.

KONUT SATIŞLARI 22 AYIN ZİRVESİNDE:

Türkiye genelinde konut satışları aralıkta bazda %53,4 artarak 212 bin 637 ile aylık adet bazında son 22 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. 2024 yılında ise %20,6 artan konut satışları 1 milyon 478 bin 25 oldu.