Merkez Bankası’nın yeni analizine göre, enflasyon beklentilerindeki iyileşme fiyat istikrarını destekleyecek. Çıpalama ölçütlerindeki gelişmeler sıkı para politikası üzerinde etkisini gösteriyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan “Para Politikası ve Beklentilerin Çıpalanması” başlıklı analizde, enflasyon beklentilerindeki iyileşmenin fiyat istikrarı açısından önemli bir gösterge olduğu vurgulandı. TCMB Başdanışmanları Halil İbrahim Aydın, Eren Ocakverdi ve Araştırmacı Velihan Başpınar tarafından hazırlanan analiz, bankanın resmi blog sayfası Merkezin Güncesinde paylaşıldı.
Enflasyon Beklentileri ve Çıpalama Ölçütleri
Analizde, enflasyon beklentilerinin çıpalanmasının, fiyat istikrarının sağlanması için kritik bir unsur olduğu belirtildi. Beklentilerin çıpalanmasının, enflasyon tahminlerinin daha istikrarlı hale gelmesini sağladığı ifade edilerek şu değerlendirmeye yer verildi:
“Beklentilerin çıpalandığı bir ortamda, enflasyon beklentileri merkez bankalarının hedeflerine daha yakın olur. Aynı zamanda, beklentilerin oynaklığı azalırken, farklı katılımcılar arasındaki tahminler de birbirine yakınlaşır.”
Bu kapsamda, TCMB’nin para politikası duruşunu belirlerken sadece beklentilerin seviyesini değil, aynı zamanda beklenti oynaklığını ve katılımcılar arasındaki farklılıkları da dikkate aldığı vurgulandı.
Çıpalama Göstergelerinde İyileşme Var
TCMB’nin analizinde, enflasyon beklentilerinin çıpalanmasını ölçmek için kullanılan bazı kriterler şöyle sıralandı:
- Beklentilerin Merkez Bankası tahminlerinden sapması
- Zaman içindeki oynaklık düzeyi
- Katılımcılar arasındaki tahmin farklılaşması (yayılım ölçütü)
Bu kapsamda, Piyasa Katılımcıları Anketi (PKA), İktisadi Yönelim Anketi (İYA) ve Tüketici Eğilim Anketi (TEA) gibi veriler kullanılarak firmalar ve hanehalkı kesimlerine yönelik değerlendirmeler de yapıldı.
Son dönemde, piyasa katılımcılarının enflasyon beklentilerinin TCMB tahminlerinden sapmasının azaldığı ve beklentilerin oynaklığında düşüş yaşandığı belirtildi. Ayrıca, anket katılımcıları arasındaki uzlaşının arttığı ve beklentilerin birbirine yakınlaşmasının çıpalamayı desteklediği kaydedildi.
Sıkı Para Politikası Etkisini Gösteriyor
Analizde, 2021’in son çeyreğinden itibaren zayıflayan çıpalamanın, 2023’ün ikinci yarısından itibaren uygulanan sıkı para politikasıyla birlikte toparlandığı vurgulandı. Özellikle firmalar ve hanehalkının enflasyon beklentilerinin, piyasa katılımcılarına kıyasla daha yüksek ve oynak olduğu belirtilse de, genel eğilimin çıpalanma yönünde ilerlediği ifade edildi.
TCMB’nin analizinde şu değerlendirme yapıldı:
“2023’ün ikinci yarısından itibaren uygulanan sıkı para politikasıyla birlikte, enflasyon beklentilerinin seviyesi ve dağılımında iyileşmeler görülmektedir. Çıpalama ölçütlerinde görülen iyileşmenin önümüzdeki dönemlerde devam etmesi, fiyat istikrarının sağlanmasını ve sürdürülmesini destekleyecektir.”
TCMB’nin yeni analizine göre, para politikasındaki sıkı duruş devam ettikçe, enflasyon beklentilerindeki istikrarın korunması ve fiyat istikrarının güçlenmesi bekleniyor.
