Günümüzde birçok insan kahvesiz güne başlamazken günün belli bölümlerinde bu ihtiyacını almaya devam eder. Çoğu insanın gün başlangıcında kafeine ihtiyaç duymasının sebeplerinden biri ise uykusunu açmak içindir. Bu da zamanla her sabah rutin bir şekilde kafein alımına neden olmaktır.
Özellikle yetersiz uyku, sabahları bu ihtiyacı çok fazla arttırmaktadır. Çünkü kafein, yorgunluğu azaltırken uyanık kalmayı sağlar ve konsantrasyon konusunda insana yardımcı olur.
Kafeinin etkisi cinsiyet, yaş, kilo gibi nedenlere göre farklı faktörlere bağlıdır. Ancak bir kafeinin etkisi vücutta yaklaşık 8 saat sürmektedir.
SADECE KAHVE DEĞİL!
Kafeinin insanda yarattığı olumlu etkilerin yanı sıra çok fazla tüketilmesi de zarara neden olabilmektedir. Sağlıklı yetişkinlerin büyük kısmında 200-300 miligram ya da 2-4 bardak orta düzeyde kafein tüketiminin zararlı olmadığı belirtilmektedir. Bazı kişilerde bu daha az seviyelerde olabilirken bazen ise kafein alımı yapmaması gereken insanlar da olabilir.
Kafein alımının büyük bir bölümü kahveden kaynaklansa da kafeinin kaynağı sadece kahve değildir. Karbonhidratlı içeceklerde ve çayda da önemli oranda kafein bulunmaktadır.
Hangi içecekte ortalama ne kadar kafein olduğuna şimdi bir göz atalım:
Filtre kahve – 135 mg
Hazır kahve – 95 mg
Kahveli dondurma – 85 mg
Gazoz – 54 mg
Espresso – 50 mg
Kola – 46 mg
Portakallı gazoz – 40 mg
Bitter çikolata – 31 mg
Demlenmiş çay – 35 mg
Yeşil çay – 25 mg
Poşet çay – 25 mg
Sütlü kakao – 8 mg
Kafeinsiz kahve – 3 mg
SINIRA DİKKAT
Günde 4 bardaktan fazla kafein tüketiyorsanız olumsuz etkiler ile karşılaşabilirisiniz. Fazla kafein kullanımının birçok zarar verici etkileri olabilmektedir.
İşte ağır kafein kullanımın kişide yaratacağı olumsuz etkiler:
1) Uykusuzluk: İş hayatında çok fazla tüketilen kafeinli içecekler gün sonunda uyku sorunu il baş başa kalmamız sağlar.
2) Sinirlilik: Aşırı dozda kafein sinir sistemi bozukluklarına neden olur ve kişinin gergin olmasını sağlar. Ayrıca huzursuzluk ve tedirginlik gibi etkiler
3) Kaslarda titreme: Sinir sistemi bozuklukları kaslarda titremeler ortaya çıkartır ve buna engel olamazsınız.
4) Hızlı kalp atışı: Kafein kalbi ve kanı büyük ölçüde etkiler. Kalp damarları daraltan kafein, yüksek tansiyonu olan kişiler için tehlikelidir. Yüksek tansiyonu olan kişilerin stres halindeyken kafein tüketimiyle tansiyonlarının daha da yükseldiği ve felç riskinin arttırdığı belirlenmiştir.
5) Mide rahatsızlıkları: Sindirim sistemini yavaşlattığı için yemekten hemen sonra kafeinli içecekler tüketmemelisiniz. Türk insanımızda yapılan en büyük yanlışlardan biri de budur. Yemek yedikten yaklaşık yarım saat sonra tüketmeye başlamalıyız. bu da sınırlı olmalıdır. Aksi takdirde mide rahatsızlıkları ortaya çıkmaya başlar.
Birey, bu şekilde olumsuz özellikler kendisinde gördüğü zaman kafein alımını azaltmalı ve dikkat etmelidir.
BAZEN BİR BARDAK KAHVE BİLE…
Bazı insanlarda 4 bardak kahve herhangi bir etki yapmazken bazılarında ise bir bardak kahvenin bile olumsuz etkiler bıraktığını görebiliriz. Uyku problemlerine ve bununla birlikte huzursuzluk, sinirlilik gibi etkiler bırakabilir.
Bu nedenle sürekli kafein tüketen kişilerin duyarlılığı daha fazladır. Ayrıca erkeklerin kafein etkilerine, kadınlara göre daha fazla duyarlı olduğu yapılan araştırmalar tarafından ortaya çıkmıştır.
EN BÜYÜK TEHLİKE OLUŞAN DÖNGÜ
Yetişkinlerin günlük düzenli olarak 7-8 saat uykuya ihtiyacı vardır. Gün içerisinde uykusuzluğu gidermek ve yorgunluğu azaltmak için alınan kafein ise kişide geceleri olumsuz etki yaratacaktır. Bu şekilde uyku kaybı giderek artacak, uyku dalma süresi uzayacak ve uyku süresi kısalacaktır. Yeteri kadar dinlenme alınmadığı için ise ertesi gün yeniden kafein alımına başvurulacak. Bu şekilde oluşan alışkanlık ise uyku düzeninin bozulmasına neden olacaktır.
