Dünya Ekonomik Forumu (DEF), her yıl Davos’ta düzenlenen Yıllık Toplantıları öncesinde yayımladığı Küresel Riskler Raporu’nda, 2025 yılı için en büyük riskin devlet temelli silahlı çatışmalar olduğunu belirtti. Raporda, kısa ve uzun vadeli risklerin giderek daha karmaşık ve tehditkâr bir hal aldığına dikkat çekiliyor.
DEF raporu, Eylül-Ekim 2024 döneminde dünya çapında 900 risk uzmanı, politika yapıcı ve sektör liderinin katılımıyla gerçekleştirilen kapsamlı bir anketin sonuçlarını içeriyor. Araştırma, özellikle jeopolitik, çevresel ve toplumsal risklerin küresel istikrarı tehdit ettiğini ortaya koyuyor.
Kısa Vadede En Büyük Risk: Jeopolitik Çatışmalar
Katılımcıların yüzde 23’ü 2025 yılı için en büyük risk olarak devlet temelli silahlı çatışmaları işaret ediyor. Aşırı hava olayları ve jeo-ekonomik çatışmalar da kısa vadeli riskler arasında üst sıralarda yer alıyor.
Kısa vadede öne çıkan diğer riskler:
- Yanlış Bilgilendirme ve Dezenformasyon: Toplumsal uyum ve yönetişimi tehdit ediyor.
- Toplumsal Kutuplaşma: Ülkeler arasında ve içinde ciddi gerilimlere yol açıyor.
- Ekonomik Gerileme: Küresel ekonominin istikrarını zorluyor.
- İnsan Hakları ve Sivil Özgürlüklerin Erozyonu: Demokratik değerlere yönelik tehditler artıyor.
Uzun Vadeli Risklerde Çevresel Sorunlar İlk Sırada
DEF raporuna göre, önümüzdeki 10 yıla ilişkin en büyük riskler çevresel tehditlerle şekilleniyor. Biyoçeşitlilik kaybı, ekosistem çöküşü ve doğal kaynakların tükenmesi uzun vadede dünyanın karşı karşıya olduğu en büyük sorunlar arasında.
Uzun Vadede İlk 10 Risk:
- Çevresel Riskler (iklim değişikliği, biyoçeşitlilik kaybı, kaynak tükenmesi).
- Yanlış Bilgilendirme ve Dezenformasyon.
- Yapay Zeka Teknolojilerinin Olumsuz Etkileri.
- Eşitsizlik ve Toplumsal Kutuplaşma.
- Siber Suçlar ve Dijital Güvenlik Sorunları.
- Kirlilik ve Çevre Kirliliğine Bağlı Sorunlar.
Dezenformasyonun Süregelen Tehdidi
DEF raporu, yanlış bilgilendirme ve dezenformasyonun ulusal ve uluslararası çatışmaları şiddetlendirdiğini belirtiyor. Katılımcılar, bu durumun toplumsal uyumu bozarak yönetişime yönelik tehditleri artırdığını ifade ediyor.
Dezenformasyonun yanı sıra siber casusluk ve çevrimiçi saldırılar da önümüzdeki yıllarda daha büyük bir risk haline gelecek. Bu durum, dijital altyapıya bağımlılığı artan küresel ekonomiyi savunmasız bırakabilir.
Parçalanmış Bir Dünya
Rapora göre, katılımcıların yüzde 64’ü, dünyadaki orta ve büyük güçler arasındaki rekabetin küresel işbirliğini zorlaştıracağına inanıyor. Bu durum, özellikle çok taraflı diplomasi mekanizmalarının daha fazla baskıyla karşı karşıya kalacağına işaret ediyor.
DEF Genel Müdürü Mirek Dusek, raporun sonuçlarına ilişkin şu ifadeleri kullandı:
“Artan jeopolitik gerilimler, küresel güvenin zarar görmesi ve iklim krizi, küresel sistemi daha önce hiç olmadığı kadar zorluyor. Liderlerin bir seçeneği var: İşbirliğini ve dayanıklılığı teşvik etmek ya da artan istikrarsızlıkla yüzleşmek.”
İşbirliği ve Diyalog Çağrısı
Raporda, ülkelerin istikrarsızlığı önlemek ve sürdürülebilir bir gelecek sağlamak için uluslararası işbirliğini güçlendirmesi gerektiği vurgulanıyor. Özellikle, çevresel risklerle mücadele, eşitsizliklerin azaltılması ve dezenformasyonun önlenmesi konularında işbirliği mekanizmalarının artırılması gerektiği belirtiliyor.
DEF, sürdürülebilir ve kapsayıcı bir geleceğin inşa edilmesi için:
- Diyaloğa öncelik verilmesi,
- Uluslararası bağların güçlendirilmesi,
- Çevresel ve teknolojik risklerle mücadelede ortak stratejiler geliştirilmesi gerektiğini öneriyor.
Geleceğin Risklerine Hazırlık
Küresel Riskler Raporu, dünyanın daha çalkantılı bir geleceğe ilerlediği uyarısında bulunuyor. Hem kısa vadeli çatışmalar hem de uzun vadeli çevresel tehditler, küresel liderler için kritik kararların alınmasını gerektiriyor.
Daha fazla detay için Dünya Ekonomik Forumu’nun resmi web sitesini ziyaret edebilir ve raporun tam metnine ulaşabilirsiniz.
