-50 yaş üzeri yetişkinlerin, hemen hemen yarısı basur rahatsızlığı yaşamaktadır. Belirtileri ve sebep olduğu rahatsızlıkla, basurun hangi aşamada olduğuna göre değişmekle beraber; anüs çevresinde şişlikler, tuvalete çıkarken zorlanma veya acı sebebiyle çıkamama ve anüs bölgesinde kaşıntı, anüste kanama en sık görülen belirtiler arasında yer almaktadır.
-Basurun en çok görülen nedenleri ise obezite, gebelik, uzun süreler boyunca oturma, lif yönünden yetersiz beslenme, kronik sindirim sistemi sorunları, kabızlık ve az sıvı tüketimidir. Genel olarak et ağırlıklı beslenme alışkanlığı, , bol baharatlı yemekler, hareketsiz yaşantı düşünüldüğünde, basurun ülkemizde büyük bir sorun olduğunu söylemek hiç de yanlış olmaz. Tedavi seçenekleri arasında yine basurun durumuna göre merhem kullanımı, ilaç veya ameliyat bulunmaktadır.
Basurun ilerlemesi ve basur ağrılarının şiddetlenmesi beslenmemizle yakından ilgilidir ve buna bağlı olarak da çok ilerlememiş basurun yarattığı problemler bol sıvı tüketimi ve doğru yiyeceklerle önemli oranda azaltılabilir.
-Basuru Olanlara Tavsiye Edilen Yiyecekler-
Aşağıda, uzmanların basur problemi olanlara tavsiye ettiği bazı gıdalar yer almaktadır. Bu gıdaları beslenmenize ekleyerek kabızlığı önleyebilir, sindirimi kolaylaştırabilir ve basur belirtilerini kontrol altında tutabilirsiniz.
-Yoğurt ve Kefir: Yoğurt ve kefir, gıdaların sindirimi sırasında kullanılan ve bağırsaklarda bulunan iyi bakterilere (probiyotikler) destek olması nedeniyle basuru olanlara önerilen yiyecekler arasında ilk sıralarda yer alıyor. Bağırsaklardaki “iyi” bakteriler arttığında, midede tam anlamıyla sindirilmeden bağırsaklara gelen gıdaların parçalanması kolaylaşır ve kabızlık ihtimali de azalmış olur.
-Sebze ve Meyveler: Kabız olup tuvalete çıktığınızda veya çıkmaya çalıştığınızda zorlanmaya bağlı olarak, damarlar normalden daha fazla baskıya maruz kalır, bu sebeple basur ağrıları şiddetlenebilir ve kanama görülebilir. Taze sebze ve meyveler bağışıklık sistemini güçlendirirken, lifli yani posalı yapıları ile de sindirim sistemine destek olarak kabızlığı önlemeye yardımcı olurlar.
Gıdalardaki lif, dışkıyı yumuşatır, bağırsakları hareketlendirir ve zorlamaya gerek kalmaz ve vücuttan atılmasına yardımcı olur. Lif açısından zengin sebze ve meyveler arasında ilk sıralarda armut, elma, avokado, enginar, brokoli, bezelye, koyu yeşil yapraklı sebzeler ve fasulye gelmektedir.
-Tahıllar: Kepekli tahıllar, zengin besin değerleri dışında, protein ve lif içerikleri ile sindirimi kolaylaştırarak basurun sebep olduğu sorunların azaltılmasına yardımcı olur. Düzenli olarak tuvalete çıkmak ve sağlıklı bir sindirim sistemi için, uzmanlarca önerilen günlük tüketilmesi gereken lif miktarı yaklaşık 20-35 gramdır. Lif bakımından zengin yulaf ezmesi, kepek ekmeği, kahverengi pirinç, tam buğday ekmeği veya atıştırmalık olarak lif yağsız patlamış mısır tüketmenizde fayda vardır.
-Sıvılar: Basurun belirtilerinden ve oluşumundan korunmak için bol miktarda sıvı tüketmelisiniz. Su dışında, sindirimi kolaylaştıran lif içeren sebze ve meyve suları, bitkisel çayları içebilirsiniz.
-Basuru Olanların Tüketmemesi Gereken Gıdalar Neler?-
-Bazı gıdalar, basur belirtilerini şiddetlendirip kanama ve ağrılara sebep olabilir. Çay, kahve ve diğer kafein içeren içecekler (yeşil çay, kola gibi) basuru tetikleyen içecekler arasında ilk sıralarda gösterilir. Kafein, vücudun susuz kalmasına sebep olur. Ayrıca da müshil etkisi yaratarak, sindirim sisteminin uyarılmasına ve tuvalete çıkma düzeninin bozulmasına da yol açabilir.
-Kahve, fazla tüketilirse bağırsaklardaki sıvıyı azalttığı için kabızlığa sebep olur.
-Alkol tüketimi de hemoroid ile bağlantılı problemleri, vücuttaki suyu azaltıp iltihaplanmanın artmasına sebep olduğu için şiddetlendirmektedir. Pul biber, kırmızıbiber, karabiber gibi baharatlar ve hardal gibi acı soslar, bağırsaklardan yarı sindirilmiş olarak geçtiği için basur kanamalarını arttırabilir.
-Kurabiye, kek, çörek, gazlı içecekler ve dondurma gibi şekerli gıdalardan kaçınmalısınız. Bu tip, rafine şeker içeren besinler kabızlığa yol açar ve bağırsak hareketlerini yavaşlatır bu da basur belirtilerini şiddetlendirebilir.
-Basuru olanların kontrol altında tutması gereken bir diğer nokta da tuz tüketimidir.
-Patates cipsi, patates kızartması, tuzlu krakerler, şarküteri ürünleri, hazır yemekler, konserve çorba, ay çekirdeği, tuzlu fındık gibi yüksek miktarda sodyum içeren besinler kan basıncını yükselterek, basura sebep olan damarların şişmesine yol açabilir. Şişen bu rektal damarlar ve basur kanamalarını arttırabilir ve tuvalete çıkmayı zorlaştırır. Doymuş yağlar, tüketilen gıdaların, bağırsaklarda sertleşmesine, dolayısıyla da kabızlığa sebep olduğundan tüketilmeleri sadece basuru olanlara değil aynı zamanda sağlıklı kişilere de önerilmemektedir.
– Salam, hazır sosis, , sosis, margarin, sucuk, fast food ürünleri doymuş yağ içerir ve sindirimi de zorlaştırır. Bu tip yağlar yerine, yağ kaynağı olarak keten tohumu yağı, zeytinyağı gibi sağlıklı alternatifleri diyetinize ekleyebilirsiniz.
-Basur İçin Ne Zaman Doktora Gitmelisiniz?
Aşağıdaki durumlarda profesyonel tedavi yöntemi için doktora gitmeniz gerekebilir.
- Şişlik ve ağrı şiddetleniyorsa,
- Evde uygulanan tedaviye rağmen, 1 haftadan uzun süren ağrılarda,
- Evde tedavi yöntemleri şişen damarlar, 4-7 gün arasında normale dönmüyorsa,
- Tuvalete çıkmayla ilgisi olmayan, rektal kanama yaşıyorsanız,
- Dışkınız normalden daha ince mesela bir kalemden daha geniş olmayan şekilde geliyorsa,
- Rektal kanamalarda görülen kan rengi değiştiyse (parlak kırmızı veya koyu kırmızı gibi),
- Midenizde şişlikle beraber ishalseniz fakat yine de tuvalete çıkmakta zorluk çekiyorsanız,
- Anüs bölgesinde, hassas olmayan şişlik veya şişlikler varsa,
- Dışkı renginde değişiklik varsa (bordo, koyu kahverengi veya siyahsa,
- Dışkı siyah renkteyse,
- Yaygın olarak görülen basur belirtileri, bazı ciddi hastalıkların kolon kanseri ve rektal kanser gibi belirtileri ile benzerdir. Bu belirtileri yaşıyorsanız vakit kaybetmeden mutlaka bir doktora görünmeniz önerilmektedir.
