İşletmeler için oldukça önemli olan faktoring yönteminin ne olduğunu ve Türkiye’de bu yöntemin hizmetlerinin nasıl geliştiğini yazımızda inceleyeceğiz. Keyifli okumalar dileriz.
Faktoring, günümüzde işletmelerin yurt içi ve yurt dışı vadeli satışlarından ortaya çıkan alacak haklarının faktoring şirketlerine temlik yoluyla devredilmesiyle, işletmelere fon sağlama imkânı tanıyan bir finansman yöntemidir. Başka bir deyişle bu işlem, faktoring şirketleri ve alacaklı işletmeleri birbirine bağlayan bir anlaşma niteliği taşır. Bu sayede alacaklı işletme, alacaklarının bir bölümünü ya da hepsini faktoring şirketine devreder ve bunu borçlulara bildirir. Bununla birlikte şirket alacakları tahsil etmeyi ve bunları peşin ya da belirli bir vade içerisinde ödeyeceğini işletmeye taahhüt eder.
Öte yandan en sık yapıldığı tür fatura veya faturaya benzer bir belgeye yazılı alacakların faktoring şirketi tarafından temlik alınması şeklinde gerçekleştirilen halidir. Ayrıca yurt dışına yapılan işlemlerde ihracatı kolaylaştırır ve vadesinde yurtiçine getirilip tahsil edileceğini garanti etmesiyle de oldukça kullanışlıdır.
Faktoring yöntemi ile işletme uzayan bürokratik süreçlerden kurtulur ve alacaklarını daha çabuk şekilde tahsil ederek gerekli finansmanı sağlama hizmetini elde etmiş olur. Bu sayede işletmeler muhasebe, ödeme ve finansman hizmetlerinin tamımını ya da bir kısmını faktoring şirketi tarafından karşılamış olur.
Faktoring şirketi muhasebe hizmetini karşıladığı durumda, alacak takibi ve bunun muhasebesi ile bürokratik işlemleri yürütmekle ilgilenir. Bir diğer hizmet olan tahsilat kısmında, işletmenin alacakları belirli bir zamanda tahsil edilmesi üzerine çalışır. Bunların karşılığında komisyon ücreti alarak iki taraf içinde bir anlaşma ortaya çıkmaktadır.
Öte yandan sağlanan bir diğer hizmet, işletmelerin alacaklarına yönelik harcayacakları zaman ve çalışanın tasarrufudur. Böylece işletme farklı alanlara yönelebilmektedir.
Faktoring şirketleri bu hizmetleri sağlarken alacakların tahsil edilmemesi riskini de almış olurlar. Bu durumda gerekli araştırmaları yapan şirket, alacakların tahsilinden emin değilse bir garanti sunmaz.
Türkiye’de Faktoring
Türkiye’de faktoring hizmetleri 1980 yılında, dış piyasalarda daha etkin hale gelmek ve ihracatın arttırılması politikasına dayanarak uygulanmaya başlamıştır. 1988 yılında ilk defa İktisat bankasının departmanında daha sonra 1990’da ise ilk kurulan faktoring şirketi olan Factofinans ile gelişimini sürdürmüştür. 1992 yılında Türkiye faktoring sektörüne Heller Faktoring ilk yabancı sermaye girişini yapmış, bunun üzerine ivme sürekli yukarı doğru devam etmiştir.
1995 yılında bir çatı altında toplanma isteğiyle Faktoring Derneği hayata geçirilmiştir. Halen hayatını sürdüren dernek günümüzde Türkiye’de en çok işlem yapan faktoring şirketlerini bünyesinde barındırmaktadır. Yeni kurulan şirketler ile birlikte Türkiye’den önemli sayıda şirket dünyanın en büyük faktoring organizasyonu olan FCI’ya üye bulunmaktadır.
2020 yılının üçüncü çeyreği itibariyle Türkiye’de 56 kuruluş yer almakta ve bunların 19’u yurt dışı işlem yapmaktadır. Sektörün toplam cirosu 100 milyon TL seviyesindedir. Bu işlemlerin %87’si yurt içi, %12’si ise yurt dışı kaynaklı işlemlerden oluşmaktadır.
