KADIN ÇALIŞANLAR İÇİN EŞİTLİK, FIRSAT VE DESTEK ŞART, İŞ DÜNYASINDA ŞİMDİ DEĞİŞİM ZAMANI
Kadınların iş dünyasındaki yeri ve liderlikte eşit temsil hâlâ önemli bir gündem maddesi. 8 Mart Dünya Kadınlar Günü kapsamında, iş dünyasında kadınların karşılaştığı zorluklar, fırsat eşitliğinin sağlanması için atılması gereken adımlar ve kadın istihdamını artırmaya yönelik çalışmalar ele alınıyor. Sektörlerinde başarıya ulaşan kadın liderler, iş dünyasında cinsiyet eşitliğini sağlamak için yürütülen projeleri ve çözüm önerilerini paylaşıyor.
8 Mart Dünya Kadınlar Günü yaklaşırken, Türkiye’de kadın istihdamının mevcut durumu ve şirketlerin kadın çalışanlara yönelik tutumu yeniden gündemde. Bağımsız araştırma şirketi AGS Global tarafından gerçekleştirilen “Kadın İstihdamında Türkiye’nin Fotoğrafı” araştırması, iş dünyasında fırsat eşitliği ve kadın istihdamına dair çarpıcı veriler ortaya koyuyor. Araştırma sonuçlarına göre, her 10 iş insanından 9’u kadınların daha fazla istihdama katılması gerektiğini düşünse de, ücret eşitsizliği, kariyer engelleri ve iş-yaşam dengesinde yaşanan sorunlar hâlâ en büyük bariyerler arasında. Kadın istihdamına yönelik politika ve projeler yetersiz kalırken, birçok şirkette kadın çalışanlara yönelik ayrımcılığı önleyecek sistemlerin eksik olduğu görülüyor. Peki, Türkiye’nin önde gelen şirketleri gerçekten pembe yaka dostu mu, yoksa sadece öyle mi görünüyor?
Dünya Ekonomik Forumu’nun 2023 Küresel Cinsiyet Uçurumu Raporu’na göre, kadınların iş dünyasında erkeklerle eşit fırsatlara sahip olması için tam 131 yıla daha ihtiyaç var. Türkiye’de ise kadınların iş gücüne katılım oranı %36,4 seviyesinde ve yönetici pozisyonlarında kadınların oranı yalnızca %18,3. Öte yandan, McKinsey’nin yaptığı araştırmalar, kadınların yönetici pozisyonlarında daha fazla yer aldığı şirketlerin %25’e kadar daha kârlı olabileceğini gösteriyor.
Bu veriler, kadınların iş dünyasında karşılaştığı engellerin yalnızca bireysel değil, aynı zamanda ekonomik ve toplumsal bir mesele olduğunu ortaya koyuyor. 8 Mart Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle, iş dünyasında kadın liderlerin sayısını artırmak için yapılması gerekenler üzerine odaklanan başarılı kadın liderler, bu alandaki çözüm önerilerini ve kendi deneyimlerini paylaştılar.
Allservice Yönetim Kurulu Başkanı ve İnsan Kaynakları Yöneticisi Ebru Akyüz, TÜGEM Bodrum Başkanı Sevil Ece Gümüş, Wiky Watch Genel Müdürü Meltem Derbazlar, Yüksek Mimar Neda Yağlı ve Uzman Diyetisyen Elif Melek Avcı Dursun ve Plastik Cerrah Op. Dr. Ebru Şen Meriç, kadınların iş dünyasında karşılaştıkları zorlukları, kadın istihdamını artırmak adına attıkları adımları ve toplumsal dönüşüm için yapılması gerekenleri anlattılar.
8 Mart’ın yalnızca bir kutlama değil, aynı zamanda bir farkındalık günü olduğuna vurgu yapan iş dünyasının başarılı kadın liderleri, kadınların ekonomik ve sosyal hayatta daha fazla söz sahibi olabilmesi için atılması gereken somut adımları değerlendirdi.
DÜNYASINDA KADIN LİDERLER: ENGELLER, ÇÖZÜMLER VE GELECEK VİZYONU
Kadınların iş dünyasında daha aktif rol alması, ekonomik büyüme ve toplumsal kalkınma için kritik bir öneme sahip. Ancak kadınlar, kariyerlerinde ilerlerken cinsiyet eşitsizliği, ücret farkları, liderlik pozisyonlarına erişimdeki engeller ve iş-yaşam dengesi gibi çeşitli zorluklarla karşılaşıyor. İş dünyasının önde gelen kadın liderleri, bu sorunların çözümü için sürdürülebilir politikalar geliştirilmesi gerektiğine vurgu yaparak, kendi şirketlerinde kadın istihdamını teşvik eden uygulamalarını paylaştılar.
“KADINLARIN İŞ DÜNYASINDAKİ GÜCÜ HER GEÇEN GÜN ARTIYOR”
Allservice Yönetim Kurulu Başkanı ve İnsan Kaynakları Yöneticisi Ebru Akyüz, iş dünyasında kadınların karşılaştığı zorluklar, kadın istihdamının artırılması ve cinsiyet eşitliği konularında önemli değerlendirmelerde bulundu. Kadınların iş hayatında birçok zorlukla karşılaştığını belirten Akyüz, bu zorlukların başında pozitif ayrımcılığın geldiğini söyledi. “Kadın çalışanlara destek olmak adına yapılan bazı uygulamalar, aslında onların profesyonel yetkinliklerinin göz ardı edilmesine neden olabiliyor. Bunun yanı sıra psikolojik şiddet de kadınların iş hayatındaki en büyük sorunlarından biri olmaya devam ediyor” dedi. Kadın istihdamının artırılması ve cinsiyet eşitliğinin sağlanması konusunda son yıllarda önemli ilerlemeler kaydedildiğini vurgulayan Akyüz, “2000’li yılların başlarına kıyasla bugün kadınların iş dünyasındaki varlığı çok daha hissedilir hale geldi. Ancak bu, daha çok bölgesel bir güçlenme olarak karşımıza çıkıyor. Ülkemizin birçok vilayetinde hâlâ cinsiyet ayrımcılığı var ve bunu aşmanın en önemli yolu eğitim ve bilinçlendirme” ifadelerini kullandı.
“AYNI İŞİ YAPAN KADIN VE ERKEKLER ARASINDA HALA ÜCRET FARKI VAR”
TÜGEM Bodrum Başkanı Sevil Ece Gümüş, iş dünyasında kadınların önündeki en büyük engellerin başında cinsiyet eşitsizliği ve toplumsal ön yargılar geldiğini belirtti. Gümüş, aynı işi yapan kadın ve erkekler arasında hala ücret farkları bulunduğunu ve kadınların liderlik pozisyonlarına ulaşmasının daha zor olduğunu ifade etti. İş dünyasında kadın istihdamını artırmak ve cinsiyet eşitliğini sağlamak için eşit fırsatların sunulması gerektiğini vurgulayan Gümüş, şirketlerde mentorluk programları, liderlik eğitimleri ve esnek çalışma modelleri gibi uygulamaların yaygınlaşmasının önemine dikkat çekti.
“KADINLAR İŞ İLE YAŞAM DENGESİNİ KURMAKTA ZORLANIYOR”
Wiky Watch Genel Müdürü Meltem Derbazlar ise, kadınların iş-yaşam dengesi kurmakta zorlandığını ve annelik gibi sorumlulukları ile kariyer hedefleri arasında denge sağlamak için ekstra çaba sarf etmeleri gerektiğini dile getirdi. Wiky Watch olarak kadın çalışan oranlarının %62,5 olduğunu belirten Derbazlar, şirketlerinde kadın liderlerin sayısını artırmak için düzenli olarak mentorluk programları, liderlik eğitimleri ve kariyer planlaması stratejileri uyguladıklarını aktardı. Ayrıca, çalışan anneler için özel destek programları, esnek çalışma saatleri ve uzaktan çalışma imkanları sunduklarını belirten Derbazlar, kadın çalışanların iş hayatında daha aktif rol almasını teşvik ettiklerini söyledi.
“EN BÜYÜK ZORLUKLARDAN BİRİSİ DE KADINLARIN BİRBİRİNE ZORLUK ÇIKARMASI”
Uzman Diyetisyen Elif Melek Avcı Dursun ise iş dünyasında kadınların karşılaştığı en büyük zorluklardan birinin kadınların birbirine destek olmak yerine bazen zorluk çıkarması olduğunu ifade etti. Dursun, iş dünyasında kadınların liderlik rollerinde daha fazla yer alması için eğitim, mentorluk ve toplumsal farkındalığın artırılmasının şart olduğunu belirtti. Şirketlerinde kadın çalışan oranının %100 olduğunu belirten Dursun, özellikle ekonomik olarak desteğe ihtiyacı olan kadınlara istihdam fırsatı sunduklarını açıkladı. Kadın liderlerin sayısını artırmak için toplumun genelinde cinsiyet rollerine dair farkındalık yaratılması gerektiğini söyleyen Dursun, erkeklerin de bu dönüşümün bir parçası olması gerektiğini vurguladı.
“KREŞ DESTEĞİ KADIN İSTİHDAMINI ARTIRABİLİR”
İş dünyasında kadınların karşılaştığı zorluklar konusunda önemli tespitlerde bulunan Yüksek Mimar Neda Yağlı, iş-özel hayat dengesi, yönetim pozisyonlarına erişimde sınırlamalar ve cinsiyet temelli önyargıların, kadınların kariyer yolculuklarında en büyük engeller arasında yer aldığını vurguluyor. Yağlı, “Şirketler, eşit işe eşit ücret politikası uygulamalı ve işe alım süreçlerinde cinsiyet ayrımı yapmamalıdır. Ayrıca anne olan kadınlara çocuklarının büyüme evresinde kreş gibi destekler verilerek kadın istihdamı artırılabilir” diyor. Kadın liderlerin iş dünyasında daha fazla yer alması gerektiğine de değinen Yağlı, eğitimde fırsat eşitliğine dikkat çekiyor ve “Eğitimin evde başladığını ve okulda devam ettiğini unutmamak gerekir. Toplumda, bir şeyleri değiştirme, düzene koyma ve başarma duygusunu, çocukluktan itibaren kadına ve erkeğe eşit olarak verebilirsek, kadın liderlerin sayısının artacağına inanıyorum” ifadelerini kullanıyor.
“KADINLAR İŞ VE AİLE ARASINDA SEÇİM YAPMAYA ZORLANMAMALI”
Plastik Cerrah Op. Dr. Ebru Şen Meriç, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde yaptığı açıklamada, kadınların iş ve aile hayatı arasında seçim yapmaya zorlanmasının en büyük zorluklardan biri olduğunu vurguladı. “Başarılı bir kadın evlenmek veya çocuk sahibi olmak istediğinde, ondan daha düşük potansiyele sahip bir erkek tercih edilebiliyor. İşverenler açısından da süreklilik önemli, bu yüzden devlet destekli modellerle hem kadınların hakları hem de işletmeler korunmalı” dedi.
Cinsiyetin meslek seçiminde belirleyici olmaması gerektiğini ifade eden Meriç, özellikle kadın istihdamının artırılması için devlet desteklerinin önemine dikkat çekti. Kendi şirketinde tüm çalışanların kadın olduğunu belirterek, “Önemli pozisyonlarda iki kişi çalıştırıyor, her role hakim olan bir ‘joker’ çalışan bulunduruyoruz. Bu yöntemle iş kalitesini ve istihdamı artırıyoruz” dedi.
Kadınların iş dünyasında daha fazla yer alması gerektiğini belirten Meriç, “Kadınlar kendini geliştirmeli ve hakkını savunmalı. Ancak cinsiyete dayalı haksız pozitif ayrımcılık da yapılmamalı. Doğru politikalarla her alanda kadın liderlerin sayısını artırabiliriz” ifadelerini kullandı.
KADIN LİDERLERİN SAYISINI ARTIRMAK İÇİN NELER YAPILMALI?
Kadınların iş dünyasında daha fazla yer alması ve liderlik rollerine erişebilmesi için şu adımların atılması gerektiği konusunda kadın yöneticiler hemfikir:
• Cinsiyet eşitliği politikalarının benimsenmesi: Kadın ve erkek çalışanlar arasında ücret eşitsizliği ortadan kaldırılmalı ve eşit fırsatlar sağlanmalı.
• Liderlik ve mentorluk programları: Kadınların kariyerlerini geliştirmeleri için profesyonel destek mekanizmaları oluşturulmalı.
• Esnek çalışma modellerinin yaygınlaştırılması: Kadınların iş-yaşam dengesini kurabilmeleri için uzaktan çalışma ve esnek çalışma saatleri gibi imkanlar artırılmalı.
• Toplumsal farkındalığın artırılması: Kadınların iş dünyasındaki başarılarının daha fazla görünür kılınması ve kadın rol modellerin teşvik edilmesi sağlanmalı.
• Erkeklerin dahil edilmesi: Kadın-erkek eşitliğini sağlamak için sadece kadınların değil, erkeklerin de bu süreçte bilinçlendirilmesi gerektiği unutulmamalı.
İş dünyasında kadınların daha güçlü ve görünür olduğu bir gelecek için atılan her adım, ekonomik kalkınmanın yanı sıra toplumsal dönüşümü de beraberinde getirecektir. Bu doğrultuda, hem iş dünyasının hem de toplumun tüm paydaşlarının ortak hareket etmesi büyük önem taşıyor.