Kola, ekmek, paketlenmiş atıştırmalıklar, hazır gıdalar, tatlı ve pastane işleri gibi hepimizin sık tükettiği besinlerin barındırdığı şeker miktarı günümüzde sağlık alanında en önemli sorun olarak karşımıza çıkıyor.
Farkında olmadan ya da farkında olarak tükettiğimiz fazla şeker, ilk başta aşırı kilo olmak üzere kalp hastalıkları, tip 2 diyabet ve daha birçok önemli sağlık sorununun tetikleyicisi olmuştur.
Amerikan Kalp Derneği’nin yayınladığı rakamlara göre günde alınması tavsiye edilen şeker oranı erkekler için 35 gram, kadınlar içinse 20 gramdır. Yani bir gün boyunca sadece 1 kutu kolanın içerisinde yer alan şekerden daha az şekere ihtiyacımız olmaktadır. Gün boyu tükettiğiniz sebzeler, meyveler ve sonradan şeker eklenmemiş diğer doğal gıdalar bu miktarı karşılıyor.
Bunun üzerine tüketilen küp şeker, simit poğaça, kola vs. fazladan şeker anlamına gelmektedir.
Fazla Şeker Sağlığımızı Nasıl Etkiliyor?
Şekerle alakalı en büyük sorun tuz gibi ne kadar tükettiğimizin farkına varamamamız. Genel olarak şeker içerdiğini bildiğimiz çikolatayı, tatlı içecekleri, tatlıları, tatlı atıştırmalıkları, küp şekeri sadece“şekerli” olarak kabul ediyoruz ama pek çok gıda doğal ya da sonradan eklenmiş şeker içerir.
Örneğin 1 bardak portakal suyu günlük ihtiyacımız olan şekerin yaklaşık %60-%70’ini karşılar. Ama çok fazla popüler bir içecek olan 1 şişe limonata ise günlük şeker ihtiyacının 2 katı kadar şeker içermektedir.
Şekersiz olan gazlı içeceklerden tüketerek belki şeker tüketimini kontrol altına alabilirsiniz ancak bu tip içecekleri tatlandırmak amacıyla kullanılan yapay tatlandırıcıların da sağlığımıza birçok olumsuz etkisi bulunur
Bu tip şekersiz ürünlerde yaygın biçimde kullanılan sentetik tatlandırıcı doğum bozuklukları, diyabet, davranış bozuklukları, beyin kanseri, epilepsi nöbetleri gibi birçok ciddi ve tehlikeli yan etkiye neden olabiliyor.
İşte Fazla Şeker Tüketiminin Zararları
-Uzun süre ihtiyaç duyulandan fazla şeker tüketimi ilk başta organlarda kendini göstermeye başlar. Örneğin karaciğer çevresinde birikmeye başlayan şeker, alkole bağlı bulunmayan karaciğer yağlanmasının başlıca sebepleri arasında yer alır.
-Fazla şeker diyabet için zemin hazırlar. Bu alanda yapılan araştırmalar her gün sadece 150 kaloriden fazla şeker tüketmenin diyabet tehlikesini önemli oranda arttırdığını ortaya çıkarmıştır. Diyabete bağlı olarak gelişen kalp rahatsızlıkları nedeniyle yaşanan ölümlerin yüzdesi ise diyabet sebebiyle yaşanan ölümlerin %65’ini oluşturmaktadır.
-Şekerin kalp hastalıkları tehlikesini yükseltmesi yalnızca diyabet yoluyla dolaylı olarak değildir. Fazla şeker kandaki insülin seviyesini yükseltir ve damarları oluşturan yumuşak doku hücrelerinin büyümesine neden olur. Bunun uzun süre devam etmesi yüksek tansiyona bağlı kalp krizini tetikler.
-Aşırı şeker tüketiminin diğer bir olumsuz sonucu olarak depresyon dikkat çekiyor. Bu alanda 9000 kişinin katılımıyla yapılmış olan ve 6 yıl süren bir araştırmaya göre paketlenmiş gıda ve fazla şeker tüketen kişilerde depresyon görülme oranı tüketmeyen kişilere göre %40 daha fazladır.
-Fazla şekerin gözle görülen ilk belirtilerinden biri de fazla kilolar. Eğer ideal kiloya sahip değilseniz şekeri mutlaka kontrol altında tutmalısınız. Sonradan eklenmiş şeker içeren yiyecekleri ve içecekleri hayatınızdan çıkarmalısınız. İhtiyacınız olan şekeri meyve ve sebze tüketerek alabilirsiniz. Tabii aşırıya kaçmamalısınız.
Tüketilen Şekeri Nasıl Kontrol Altına Alabilirsiniz?
-Gözle görülür biçimde şeker tüketiyorsanız bu alışkanlığınızı bırakmalısınız. Örneğin kahvenizi, çayınızı şekersiz için, pasta, çikolata, kek gibi tatlılar yemeyin, gazlı içecekler tüketmeyin.
-Paketlenmiş besinler alırken kesinlikle ambalajın içindekiler bölümünü okuyarak şeker içerip içermediğini öğrenin.
-Eğer ambalajda yüksek fruktozlu mısır şurubu, fruktoz ve kristal fruktoz, pirinç şurubu, mısır şurubu, hurma şurubu, akçaağaç şurubu, tatlandırıcı mısır, maltoz, sakaroz, melas, dekstroz, glukoz yazıyorsa sonradan şeker eklendiği anlamına gelir.
-Bal ve reçel bol oranda şeker içerir.
-Fast-food yemekler tüketiyorsanız bunların şeker oranları hakkında bilgi edinin. Örneğin 1 adet peynirli hamburger 7 gram şeker içermektedir.
-Tuzlu yiyecekler de şeker içerir. Örneğin 1 dilim ekmek 2-3 gram, 1 adet simit 3-4 gram şeker içerir.
-Şeker oranı yüksek olan meyve ve sebzelerden daha az şeker içeren yabanmersini, çilek, brokoli, lahana, karnabahar ve Brüksel lahanası tüketin.
-Şekeri hızlıca hayatınızdan çıkarmak yerine bir plan yaparak adım adım azaltın. Zaten şekeri tüketimini azalttıkça önceden zevk alarak yediğiniz tatlıların ve içtiğiniz şekerli içeceklerin ne kadar tatlı olduğunu fark edeceksiniz.
