Gülgiller familyasından 4-6 metre boyunda meyve ağacıdır. Kayısı, cevizden biraz daha iri olup sarı renkli, sulu, etli, sert ve tek çekirdeklidir. Çiçekleri ise beyaz veya pembe renklidir. Ülkemiz %15’lik oranla dünyada yaş kayısı üretiminde ilk sırada yer alırken İspanya ikinci, İtalya da üçüncü sırada bulunur. Malatya, Elazığ, Kars – Iğdır Bölgesi, Erzincan, Mersin, Mut, üretimin en çok yapıldığı yerlerdir.
A, B, C ve P vitaminlerini barındırmakla beraber yaş ve kuru olarak tüketilen kayısının, reçeli ve kompostosu da yapılmaktadır. Çekirdeği ise yağ elde etmek için kullanılır.
Kayısının Sağlığa Faydası Nelerdir?
Besleyici bir meyve özelliği olan kayısının iştah açıcıdır. Demir açısından zengindir ve kansızlığın tedavisinde etkilidir. Vücuttaki ve kandaki toksinlerin dışarı atılımını sağlar. Cilt kanseri ve akciğer başta olmak üzere birçok kanser türüne karşı koruyucudur. Zihinsel ve bedensel yorgunluğu giderir, vücuda enerji sağlar. Gelişme bozukluğu hastalıklarını engeller, gelişme çağındaki çocuklar açısından oldukça faydalı bir besindir. Kompostosu kabızlığı giderir ve idrarı söktürür. Cildi nemlendirerek besler.
Kayısı Kansere Yakalanma Riskini Azaltır
Hücreleri olumsuz etkileyen serbest radikallere karşı etkili olan kayısı, organları koruyan antioksidanlar açısından zengindir. UV ışınlarının verdiği zararları ve serbest radikaller sebebiyle oluşan kirliliği giderir. UV ışınları ve serbest radikaller hücrelerde DNA’larda değişiklikler oluşturur ve hücrelerin normal olarak çoğalma sürecini olumsuz olarak etkilerler. Bu da kanser hücrelerinin oluşumuna neden olur. Kayısı kanserle mücadele etmek için gerekli olan A ve C vitaminleri bakımından zengindir. Ayrıca güçlü bir antioksidandır. Bunların yanında kayısı çekirdeği ise kanserle mücadelede çok fazla etkili bir bileşen olan B17 içerir.
Kabızlık Sorununu Çözer
Kayısı kabızlık sorununun tedavisinde yardımcı olan hafif bir yatıştırıcı olarak selülozu yüksek oranda içerir. Kayısı kolon sağlığı açısından hayati önem taşır, kolon kanserine sebep olan kabızlığı engelleyecek yüksek oranda lif içerir. Kayısının içerdiği lifler aynı zamanda sindirim sistemi sağlığını düzenler.
Kayısı Kalp Sağlığını Korur
Likopen gibi antioksidanlar ve C vitamini bakımından zengin olması nedeniyle kayısı, kalp rahatsızlıkları riskini azaltır. Bu antioksidanlar kalp sağlığının korumak amacıyla kötü kolesterolü (LDL) düşürür.
Anemi Tedavisinde Kayısı
İçerdiği zengin demir sayesinde kayısı anemi hastalığının ve aneminin sebep olduğu diğer hastalıkların tedavisinde önemli rol oynar. Kanda biriken zararlı maddelerin dışarı atılımını sağlayarak temizlenmesine yardım eder.
Kilo Vermeyi Kolaylaştırır
Kayısı kalorisi düşük olan diyet lif bakımından zengindir. Bu özelliği kişide kilo vermeye yardımcı olur.
Göz Sağlığına Faydalıdır
Kayısı görme sorunları riskini azaltan A, C ve E gibi vitamin çeşitlerini içerir, karotenoid açısından zengindir. Bu da göz sağlığını korumaya yardımcı olur. Ayrıca yaşlandıkça oluşan katarakt hastalığına yakalanma tehlikesini azaltır.
Astımı Hafifletir
Kayısı astım, bronşit ve tüberküloz semptomlarının hafifletilmesinde faydalıdır. Sabahları aç karınla 3-4 tane tüketilmesi astım ataklarının şiddetini azaltabilir.
Kemik Sağlığını Korur
Kemik oluşumu ve gelişimi açısından çok önemli olan kayısı, kalsiyum bakımından zengin bir besin deposudur. Bu şekilde kayısı, kemik sağlığının korunmasına yardım eder ve kemik ile alakalı oluşabilecek sorunları önler.
Ateşi Düşürür
Kayısı ateş anında uygulandığında ateşi düşürür. Kayısı suyu içerisine bir miktar bal katarak tüketmeniz ateşin düşürülmesinde etkilidir.
Gebeliğe Faydaları
Kayısının barındırdığı A, C ve E gibi vitaminler, silisyum, fosfor, demir, kalsiyum ve potasyum gibi mineraller özellikle gebelikte anne sağlığı açısından çok yarar sağlar. Gebelik döneminde kadınlar genellikle kansızlık sorunu yaşarlar. Bu nedenle gebelikte kuru kayısı tüketilmelidir.
Cilde ve Saça Faydaları
Kayısıyı cilt sağlığı açısından faydalı kılan özellikleri A, B ve, C vitaminleridir ve likopen bakımından mükemmel bir meyvedir. Kayısı yağlı ciltler açısından faydalıdır. Cildin aşırı yağlanmasına sebep olan unsurları yok eder. Ayrıca kayısı cilde, ellere ve yüze uygulandığından nemlendirici etkisi gösterir.
Kayısı çekirdeklerinin ise ezilerek cilde uygulanması cilt yüzeyinde ölü deri ve eski hücrelerden kurtulmaya yardımcı olur.
