Genellikle hızlı kilo verme açısından uygulanan ve günlük alınan kalorinin çok fazla altında kalori alınmasını hedefleyen şok diyetler uzun süreli olarak kilo vermenizi sağlamaz ve genellikle sağlıksızdır. Bu tür diyetlerde alınan kalorinin yarı yarıya ya da daha fazla azaltılmasını önerilmektedir.
Çeşitli internet sitelerinde karşımıza çıkan ünlü sağlık uzman doktorların adıyla reklam edilen şok diyet listeleri bulunur ancak aklı başında olan hiçbir beslenme uzmanının sağlık açısından böyle bir diyet önermesi düşünülmez.
Bu şekilde bir diyet listesi bulduysanız eğer adı geçen sağlık uzmanının internet sitesine bakarak ya da gazetede köşesi varsa oradan ulaşıp bu şok diyetin o doktora ait olup olmadığını mutlaka öğrenin.
Çünkü kalorinin önemli boyutlarda azaltılmasına neden olan bu tip diyetler pek çok sağlık sıkıntısını da beraberinde getirebilmektedir.
Şok Diyetle Boşuna Zaman Harcamayın
Şok diyet ile kilo vermeye çalışıyorsanız ya da 1-2 haftadır uygulayıp birkaç kilo vermeyi başardıysanız diyeti bırakıp normal beslenme biçimine döndüğünüzde verdiğiniz kiloları almakla kalmayıp genellikle fazlasıyla geri alısınız.
İnternette okuduğunuz “1 haftada 5 kilo verdim” gibi birçok başlıklı forum paylaşımlarının kilo vermekle bir ilgisi olmaz. Çünkü şok diyetle beraber vücudumuz azalan kalorinin yerine kaslarda ve karaciğerde depolanan aynı zamanda çok sayıda glikozdan meydana gelen glikojen depolarını kullanmaya başlar.
Böylece vücutta su kaybı yaşanır. Çünkü vücutta 1 gram glikojene karşı olarak +-3 gram su kaybedilir. Şok diyeti tercih eden kişi de tartıya çıktığında kilo verme illüzyonu yaşamaktadır.
Şok Diyetin Sağlığa Zararları
Şok diyet yapıp kilo verildiği düşünülürken karaciğerdeki glikojen depoları azalmaktadır. Tekrar normal şekildeki beslenmenize döndüğünüz zaman karaciğer ekstra efor sarf eder ve bu depoları yenilemeye çalışır. Eğer sık olarak şok diyet yapıyorsanız karaciğeriniz bu duruma fazla dayanamayabilir ve yağlanma oluşabilir.
Günlük 1700 kalori alırken bunu yaklaşık 700 kaloriye düşürürseniz bir zaman sonra metabolizmanız yavaşlar. Bunun anlamı ise dinlenir halde yaktığınız kalorinin azalması demektir.
Yavaşlayan metabolizma sebebiyle kilo verebilme açısından daha az kalori almanız gereken kısır bir döngüye girersiniz. Aynı zamanda bu durum, şok diyeti bıraksanız bile uzun zaman devam edebilir.
Şok diyet süresince yavaşlayan metabolizma normal biçimde beslenmenize döndüğünüzde büyük ihtimalle daha fazla kilo almanıza yol açar. Çünkü eskiden yediğiniz kadar yemeniz bile yavaşlayan metabolizmanız sebebiyle eskisi kadar kalori yakamazsınız.
Şok diyet sonrası diyetten önceki yağ miktarından daha fazla yağa sahip olursunuz. Çünkü şok diyet yaparken kaybedilen yağ oranı oldukça düşüktür ve genellikle kas kütlesi azalır.
Sıkça yapılan şok diyetler sebebiyle sürekli büyüyen ve küçülen mikro dokular bir zaman sonra tahrip olur. Damar tahribatına bağlı olarak da kalp rahatsızlıkları görülme tehlikesi artar. Çarpıntı ve nefes darlığı gibi sıkıntılar yaşanabilir.
Şok diyet vasıtasıyla kilo verip daha sonra tekrar geri almak kanda bulunan glikozu hücrelere ulaştırmakla görevli olan insülin hormonunun işini zorlaştırmaktadır. Bu sürekli tekrarlayan bir duruma dönüşürse vücutta insülin direnci baş gösterir. İnsülin direnci da tip 2 diyabetin başlıca sebebidir. Yani hızlı bir şekilde kilo vermeye uğraşırken şeker hastası olabilirsiniz.
Bu tip diyetlerin kişide fiziksel olduğu kadar ruhsal açıdan da zararları olmaktadır. Vücut açlık hissine geçtiğinde kişide halsizlik baş gösterir. Aşırı halsizlik sebebiyle günlük işlerinizi yapamayacak duruma gelebilirsiniz. Aşırı stres ve sürekli bir sinirlilik hali oluşabilir. Stres sebebiyle salgılanan hormonlar besinlerden gelen yağın daha fazla olarak depolanmasına neden olur.
Genellik olarak bir besin grubunun (karbonhidratlar) tamamıyla bırakılmasını tavsiye eden şok diyet listeleri bunlarda gelen vitamin ve minerallerin yeteri kadar alınamamasına yol açar ve uzun süre yaşanan bu eksiklik ciddi hastalıklara neden olabilmektedir.
Şok Diyetle Verilen Kilolar Niye Fazlasıyla Geri Döner?
Bunun iki ana nedeni vardır. İlki aniden azalan kalori miktarı sebebiyle vücudun bu açlık haline karşı tedbir almak için metabolizma hızını yavaşlatmasıdır. Bir kişinin herhangi bir fiziksel aktivitede bulunmadan harcadığı kalori miktarı olan metabolizma hızı, bünyenin fonksiyonlarını yerine getirmesi açısından ihtiyaç duyduğu enerji miktarıdır.
Vücudun gereksinim duyduğu enerji miktarı azaldığında koruma durumuna geçer ve kendini yavaşlatır. Bu olay şok diyet sonrası da epey bir zaman devam eder. Eskiden aynı kiloda kalmak için aldığınız kalori miktarı, şok diyetin ardından kilo almanıza yol açar.
Şok diyetlerin daha fazla kilo almanıza neden olmasının ikinci nedeni de iştahınızın artmasıdır. Şok diyet sırasında kişiye tokluk hissini veren ve iştahımızı kontrol altında tutan leptin ve peptid YY hormonlarının oranı düşer ve vücutta açlık hormonu olarak bilinen ghlerin hormonu ise artar.
Yani şok diyetin ardından iştahınız eskiye oranla daha fazla açık olur ve elinizde olmadan daha fazla kalori alırsınız.
