Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi tarafından hazırlanan ve ÜNİ-VERİ sitesinde yayınlanan veriler, üniversite öğrencilerine ve yeni mezunlara sadece maaş beklentilerini değil, aynı zamanda ilk iş bulma sürelerini, kamu ya da akademik çalışmalarda yer alma oranlarını, girişimcilik ve yöneticilik oranlarını da sunuyor. Bu geniş veri seti, bölüm seçimi yapacak lise öğrencilerinden kariyerine yön verecek üniversite son sınıf öğrencilerine kadar birçok kesim için yol gösterici nitelikte.
2024 yılı verilerine göre, ekonomi ve finans alanında eğitim gören öğrenciler, mezun olduklarında oldukça iddialı maaşlarla iş hayatına atılıyor. Bankacılık ve sigortacılık, çalışma ekonomisi, ekonometri, iktisat, istatistik, işletme, işletme yönetimi, maliye ve uluslararası ticaret gibi bölümlerin mezunları, asgari ücretle işe başlayanların oranı ortalama %30 civarındayken, asgari ücretin yarısından fazlası düzeyinde maaş alanların oranı ise %34 olarak belirleniyor. Bu veriler, ekonomi ve finans alanında yetişen gençlerin, başlangıçta bile cazip maaşlarla iş bulduklarını gösteriyor.
Üniversite mezunlarının en yüksek maaş beklentilerini belirleyen bir diğer önemli faktör ise sektörün kendi dinamikleri. Mühendislik ve sağlık bilimleri alanlarında da mezunların iş bulma süreleri ve aldıkları maaşlar, bölümün niteliklerine göre değişkenlik gösteriyor. Her ne kadar ekonomi-finans alanında verilen veriler ön planda olsa da, mühendislik ve sağlık bilimlerinde de teknik bilgi, uygulama alanı ve sektörün ihtiyaçları doğrultusunda rekabetçi maaşların söz konusu olduğu biliniyor.
Ünİ-VERİ’nin sunduğu veriler, bölüm seçimi yapacak öğrenciler için sadece maaş beklentileriyle sınırlı kalmıyor. Aynı zamanda, ilk iş bulma süreleri, kamu ve akademide çalışma oranları, girişimcilik potansiyeli ve yöneticilik oranları gibi birçok parametre de göz önünde bulunduruluyor.
Yeni mezunların içinde iki asgari ücretAMP alan yüzde 15, üç asgari ücret alan da yüzde 6 oranında olurken, bölümlere göre şu şekilde farklılaşıyor:
Bu bölümler içinde yeni mezunların ortalama maaşı da asgari ücretin hemen üzerinde yer alıyor. Ortalamada en yüksek maaşı istatistik mezunları alırken, onu işletme ve iktisat takip ederken 2024 verilerine göre ortalama 22 bin 500 TL maaş aldıkları görülüyor.
Gemi ve uçak mühendislikleri orman, çevre ve biyo mühendisliklerle çok farklı bir tablo çizerken listede de üst sıralarda geliyor.
Ülkemizde yoğun tercih edilen inşaat mühendisliğinde de ilk işe başlayan neredeyse 3 yeni mezundan birine asgari ücret verildiği görülürken, bu oran en düşük kimya ve endüstri mühendisliklerinde görülüyor.
Mühendisliklerde ortalama maaşAMPların yüksek olduğu bölümler, yeni mezunlara iki ya da üç asgari ücret verme oranının yüksek olduğu mesleklerde görülüyor.
Bilgisayar, endüstri ile elektrik ve elektronik mühendislikleri de halen popülerliğini koruyor.
Sağlık bilimlerine bakıldığında, tıp okuyanların açık ara önde olduğu görülüyor. Veterinerlik, eczacılık, diş hekimliği, hemşirelik, psikoloji, fizyoterapi, sağlık yönetimi, beslenme ve diyetetik, sağlık hizmetleri ve odyoloji de bu alanda yer alırken, bu alanda farkın açık olduğu da dikkat çekiyor.
Tıp mezunlarında yeni mezunlara verilen ücretler asgari ücretin yanından geçmezken, odyoloji mezunlarında yaklaşık iki mezundan biri asgari ücret alıyor.
Tıp mezunlarının yine maaşlarının bu alandaki ortalamanın yaklaşık iki katı olduğu görülüyor. Doktorlara en yakın maaş alanlar da yine veteriner hekimler oluyor.