Ekonomi arşivleri

İşte bir kase aşurenin maliyeti!

Muharrem ayıyla birlikte aşure telaşı başladı, ancak bolluk ve bereketin simgesi aşure de enflasyondan nasibini aldı. Gıda fiyatlarındaki önlenemeyen artış, aşurenin maliyetini önemli ölçüde artırdı. Geçen yıl 242 liraya mal edilen bir tencere aşurenin maliyeti bu yıl 330 liraya kadar çıktı. Porsiyon başı maliyet ise 27,5 lira oldu. Geçen yıl 20 liraya mal olan bir kase aşuredeki fiyat artışı yaklaşık yüzde 36’yı aştı.

1 Kase Aşurenin Maliyeti 27,5 TL

12 kişilik klasik bir aşure için gerekli malzemeler ve miktarları şu şekildedir: 300 gram buğday, 165 gram nohut, 270 gram kuru fasulye, 20 gram pirinç, 400 gram toz şeker, 120 gram kuru incir, 120 gram kuru üzüm, 120 gram kuru kayısı, 80 gram fındık içi, 10 gram karanfil ve 300 mililitre süt. Bu malzemelerden bazıları tarifteki gramajlarla alınabilirken, bazıları ise paket yani kilogram olarak temin edilebiliyor. Hal böyle olunca, yaygın bir zincir marketten aşure malzemeleri için alışverişe çıkan bir vatandaşın cebinden çıkan para 550 lirayı bulabiliyor. Gramajlarına göre maliyet hesabı yapıldığında ise 12 kişilik aşurenin tenceresi 330,53 TL’ye kaynıyor. Böylelikle bir kase aşurenin maliyeti de 27,5 liraya denk geliyor.

Fiyatı Yüzde 36,4 Arttı

Bolluk, bereket ve birlikteliğin sembolü aşure gününde vatandaş, yaptığı aşurenin malzemelerini eksiltiyor ya da daha az porsiyon pişiriyor. Geçen yıl 12 kaselik aşure yaklaşık 242,65 liraya mal olurken, bir kase aşure 20,2 liraya mal oluyordu. Bu yıl bir kase aşurenin maliyetindeki artış yaklaşık yüzde 36,4 oldu.

Çiftçilerden ayçiçeği isyanı: Üretici kazanmıyor, tüketici pahalıya alıyor!

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, ayçiçeği üreticilerinin sorunları ve beklentileri ile ilgili görüntülü basın açıklaması yaptı. “Akdeniz Bölgesi’nde ayçiçeği hasadı başladı, çiftçilerimiz beklediği verimi alamıyor,” diyen Bayraktar, üreticinin yeterli geliri elde edemediğini, tüketicinin ise ayçiçeği yağını pahalı tükettiğini belirtti. Bayraktar ayrıca, önümüzdeki üretim sezonunda bazı ürünlerde başlanacak olan üretim planlamasında ayçiçeğinin mutlaka olması gerektiğini söyledi.

Ayçiçeğinin Önemi ve Üretim Durumu

Bayraktar, “Ayçiçeği, ülkemiz ekonomisi açısından oldukça önemli bir yere sahiptir. Tohumları yüzde 40-45 oranında yağ içermekte olup, sıvı yağ tüketimimizin yüzde 80’i ayçiçeğinden elde ediliyor. Küspesinin içerdiği yüzde 30-40 oranındaki protein ile de değerli bir yem olarak hayvan beslemesinde kullanılıyor,” dedi. Ancak bu yıl beklenen yağışların gelmemesi ve aşırı sıcaklıkların etkisiyle çiftçiler verim kaybı yaşadı. Ülkemizde ayçiçeği üretimi yeterince artırılamıyor ve ithalat yoluyla karşılanmak zorunda kalıyor. 2023 yılında ayçiçeği tohumu, yağı ve küspesi için toplam 2 milyar 67 milyon dolar ödendi.

Artan Maliyetler ve Fiyat Beklentisi

Ayçiçeğinde fiyat, üreticilerimizin refahı için ne kadar önemliyse, üretimin istenilen düzeyde artması için de o kadar önemlidir. Bayraktar, “Geçtiğimiz günlerde Çukobirlik, 2024/2025 kampanya dönemi için yağlık ayçiçeği alım fiyatını yüzde 24,4 oranında artırarak brüt kilo başına 15 lira 30 kuruş olarak açıkladı. Üreticilerimiz artan maliyetler karşısında bu fiyatı yeterli bulmuyor,” şeklinde konuştu. Üreticiler, yüksek girdi maliyetleri ve azalan verimle birlikte yeterli geliri elde edecek fiyatların oluşmasını bekliyor.

Ayçiçeği Yağı Fiyatlarında Artış

Bayraktar, “Ayçiçeğinde geçtiğimiz iki yılda üretici fiyatları maliyet seviyesinde kaldı. Çiftçilerimiz yüksek girdi maliyetlerini karşılayarak üretimini devam ettirmekte zorlanırken, tüketicilerimiz ise uygun fiyatla yağ tüketemiyor. 2024 yılı Ocak ayında ayçiçek yağı litre fiyatı 58 lira iken Haziran ayında yüzde 15 oranında artarak, litre fiyatı 67 liraya yükseldi,” diyerek, halkın en çok tükettiği yağ olan ayçiçek yağındaki fiyat artışlarının kontrol edilebilmesi için üretimin artırılması gerektiğini vurguladı.

Üretim Planlaması ve Desteklerin Önemi

Bayraktar, “Üreticilerimiz yüksek girdi fiyatlarıyla üretimlerini devam ettiriyor. Haziran ayı itibarıyla girdi fiyatlarını incelediğimizde; mazot fiyatları yıllık yüzde 78,5, gübre fiyatları yüzde 51, tarım ilacı fiyatları da yüzde 58 oranında arttı. Bu maliyet yükü altında üretim yapan çiftçilerimiz emeğinin karşılığını almalıdır,” dedi. Ayçiçeği üretiminin artırılması ve ithalata bağımlılığın azaltılması için üretim planlaması yapılmalı, fiyat ve pazarlama garantisi verilmeli ve destek miktarları planlama öncesinde açıklanmalıdır.

En düşük emekli aylığına zam TBMM Genel Kurulu’na geliyor!

TBMM Genel Kurulu, en düşük emekli aylığının 12 bin 500 lira olmasını da içeren vergi ve sosyal güvenlik alanına ilişkin kanun teklifi ile 9. Yargı Paketi’ni ele alacak. Haftalık çalışmasına 23 Temmuz Salı günü başlayacak olan Genel Kurul, ilk olarak vergi ve sosyal güvenlik alanına ilişkin düzenlemeler içeren Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ni görüşecek.

Bu teklife göre en düşük emekli aylığı 12 bin 500 liraya çıkarılacak. Vergi aslı uzlaşma kapsamından çıkarılacak; günlük hasılat tutarlarının ortalaması alınarak mükelleflerin aylık ve yıllık hasılat tutarları tespit edilecek. Altın, gümüş, platin ve paladyum gibi kıymetli madenler borsa rayici ile değerlenecek. Kredi kartı, banka kartı, ön ödemeli kart, karekod, elektronik cüzdan ve benzeri ödeme araçlarıyla gerçekleştirilen tahsilatların, kendi mükellefiyeti adına kayıtlı olmayan ödeme sistemleri veya cihazları aracılığıyla yapılması durumunda tahsilatı yapan mükelleflere ve kendi adına kayıtlı olan bu sistem veya cihazları kullandıranlara ayrı ayrı her bir işlem için belirlenen özel usulsüzlük cezasının 3 katı ceza uygulanacak.

Yabancı devlet kurum ve kuruluşları tarafından deprem nedeniyle yapılacak yardımlara KDV istisnası sağlanacak. Yurt dışına çıkış yapan vatandaşlardan çıkış başına alınacak harç tutarı 500 liraya yükseltilecek. Kamu görevlileri sendikasının kurulu olduğu hizmet kolunda sendika üyesi olabilecek toplam kamu görevlisi sayısının en az yüzde 1’ini sendika üyesi kaydeden kamu görevlileri sendikalarına üye olup aylık ve ücretinden üyelik ödentisi kesilen kamu görevlilerine, aylık veya ücretleriyle birlikte aylık 707 gösterge rakamının, memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda toplu sözleşme ikramiyesi ödenecek. Toplu sözleşme ikramiyesi ödenen kamu görevlilerine ayrıca toplu sözleşme desteği yapılmayacak.

Tüketicinin Korunmasına Yönelik Kanun Teklifi

Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunda, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin görüşmelerine başlanacak. Bu teklife göre de kredi veren ile tüketiciler arasındaki sözleşmelerin şekil şartı, bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden gerçekleştirilecek ve tüketici kimliğinin doğrulanmasını içeren yöntemler yoluyla kurulabilmesine imkan sağlanacak. Doğrudan satış sistemine ilişkin hususlar düzenlenerek, tarafların hak ve yükümlülükleri belirgin hale getirilecek. Uzlaşma müessesesinin ticari reklam ve haksız ticari uygulamalara ilişkin hükümler için de uygulanmasına imkan tanınacak. Yurt içinde yerleşik pazar yerlerinin rekabet gücünün artırılarak yurt dışı menşeli pazar yerlerine karşı korunması, istihdam seviyesinin artırılması ve ihracat artışına hız kazandırılarak daha çok işletmenin ihracata yönelmesinin sağlanması amacıyla destekleyici tedbirler alınacak.

Bella Hadid’e İsrail darbesi! Adidas reklamı kaldırdı, boykot kampanyası başlatıldı

Adidas, İsrail’in tepkileri üzerine 1972 Münih Olimpiyatları’na atıfta bulunan retro ayakkabılar için hazırladığı reklam kampanyasından yarı Filistinli süper model Bella Hadid’i çıkardı. İsrail destekçisi lobi grupları ve kurumlar, sosyal medya hesaplarından, “Münih Olimpiyatları’nda 11 İsraillinin Filistinlilerce öldürüldüğü“nü gündeme getirmiş, bu oyunlarda kullanılan ayakkabının reklam yüzü olan Bella Hadid’in “antisemitizmi yaydığı ve İsrail karşıtlığı yaptığı” iddiasıyla Adidas’a tepki göstermişti.

Adidas, İsrail’den Özür Diledi

USA Today’e açıklama yapan Adidas’ın sözcüsü, siyonist İsrail’in soykırımına tepki gösteren Bella Hadid’in 1972 Münih Olimpiyatları’nda kullanılan ayakkabının reklamında yer almasının sebep olduğu “üzüntü ve sıkıntı” için özür dilediklerini belirtti.

Kampanyadan Çıkarıldı, Boykot Tepkisi Geldi

Hadid’in yer aldığı ayakkabı reklamı nedeniyle “trajik tarihi olaylar”la bağlantı kurulduğuna dikkat çeken sözcü, ayakkabı reklamının bundan sonraki sürecinin gözden geçirileceğini söyledi. Adidas, son olarak AFP’ye yaptığı açıklamada Hadid’in kampanyadan çıkarıldığını doğruladı.

Bazı sosyal medya kullanıcıları ise Hadid’i savundu ve kampanyanın geri çekilmesinin ardından Adidas’ın boykot edilmesi çağrısında bulundu. Dünyaca ünlü model Bella Hadid ve kız kardeşi Gigi, Filistinlilere yönelik yardım çalışmalarını desteklemek için 1 milyon dolar bağışta bulunmuştu.

Emeklilere müjde! Zam farkları ne zaman hesaplarda olacak?

SGK, Emekli Sandığı kapsamında emekli, malul, vazife malulü, dul veya yetim aylığı alanların 2024 yılı Temmuz dönemi zam farklarının ödeneceği tarihi açıkladı. Buna göre zam farklarının ödemesi 26 Temmuz 2024 tarihinde yapılacak.

SGK’dan yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı: “5510 sayılı Kanunun 4/1-(c) (Emekli Sandığı) bendi kapsamında emekli, malul, vazife malulü, dul veya yetim aylığı alan toplam 2 milyon 441 bin 795 kişinin 1 Temmuz 2024 tarihinden geçerli olmak üzere aylıklarında oluşan fark tutarları, aylık almakta oldukları Banka ve PTT şubelerindeki hesaplarına gönderilerek 26 Temmuz 2024 tarihinde ödenecektir.”

Zam Farklarının Ayrıntıları Neler?

SGK’dan yapılan açıklamada şu ayrıntılar dikkat çekti:

Aylıklarını her ay alanlara, Temmuz ayı için 1 aylık maaş farkı tutarında ödeme yapılacak.
Aylıklarını üçer aylıklar halinde almakta olanlardan;
- 1. grupta Mayıs-Haziran-Temmuz döneminde aylık alanlara, Temmuz ayı için 1 aylık maaş farkı tutarında,
- 1. grupta Haziran-Temmuz-Ağustos döneminde aylık alanlara, Temmuz ve Ağustos ayları için 2 aylık maaş farkı tutarında,
- 1. grupta Temmuz-Ağustos-Eylül döneminde aylık alanlara, Temmuz, Ağustos ve Eylül ayları için 3 aylık maaş farkı tutarında ödeme yapılacak.

Toplam fark ödemesi tutarının 11 milyar TL olduğu belirtildi.

Kur korumalı mevduattan en hızlı çıkış! Rakam şoke etti

Bankacılık sektörüyle ilgili güncel verilere göre, 12 Temmuz haftasında kredi hacmi önemli ölçüde artarak 13 trilyon 957 milyar 58 milyon liraya yükseldi. Bu dönemde bankaların toplam mevduatı da 16 trilyon 672 milyar 907 milyon liraya çıktı, ki bu rakamda geçen haftaya kıyasla 474 milyar 3 milyon liralık bir artış gözlendi.

Tüketici kredileri ise 1 trilyon 740 milyar 703 milyon lira seviyesine yükseldi; bunun içinde 448 milyar 605 milyon lira konut kredileri, 89 milyar 344 milyon lira taşıt kredileri ve 1 trilyon 202 milyar 754 milyon lira ihtiyaç kredileri bulunuyor. Ayrıca taksitli ticari krediler de 1 trilyon 721 milyar 151 milyon lira olarak kaydedildi.

Bireysel kredi kartı alacakları ise yüzde 1,3 artışla 1 trilyon 485 milyar 280 milyon liraya yükseldi. Bu tutarın 512 milyar 39 milyon lirası taksitli, 973 milyar 242 milyon lirası ise taksitsiz borçlardan oluşuyor.

Ancak takipteki alacaklar da dikkat çeken bir artış gösterdi; önceki haftaya kıyasla 6 milyar 529 milyon lira artarak 225 milyar 62 milyon liraya ulaştı. Takipteki alacakların büyük bir kısmı olan 171 milyar 868 milyon lira için özel karşılık ayrıldı.

Son olarak, bankacılık sisteminin yasal öz kaynakları da 20 milyar 269 milyon lira artışla 3 trilyon 2 milyar 724 milyon liraya yükseldi. Kredi kartı mevduat (KKM) bakiyesi ise yüzde 2,5 azalış göstererek 1 trilyon 942 milyar 615 milyon liraya geriledi, bu da Şubat ayından bu yana en büyük düşüş olarak kaydedildi.

Piyasaların gözü ABD’de! Kritik veri bekleniyor

Merkez bankalarının şahin politikalarının sona yaklaştığı bir dönemde, küresel piyasalar ABD seçimlerinin potansiyel belirsizliklerinden etkilenmiş durumda.

Geçen hafta, küresel piyasalarda artan jeopolitik riskler, küresel yazılım sorunları ve ABD’deki teknoloji hisselerindeki düşüşler dünya genelinde satış baskısının artmasına yol açtı. Bu durum, önümüzdeki hafta ABD’de açıklanacak büyüme verilerine odaklanmayı gerektiriyor.

KRİTİK ÖNEME SAHİP

ABD ile Çin arasındaki ticaret geriliminin tekrar artabileceği endişesi, özellikle teknoloji hisselerinde başlayan satışlarla piyasaların geneline yayıldı. Analistler, ABD’de açıklanacak büyüme verisinin piyasalar için kritik öneme sahip olduğunu belirtiyor.

Öte yandan, ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell’ın faiz indirimlerine ilişkin açıklamaları da dikkat çekiyor. Powell, bu yılın ikinci çeyreğindeki verilerin enflasyonun %2’ye düştüğüne dair güveni artırdığını ifade etti ancak iş gücü piyasasında beklenmedik zayıflıklar görülmesi durumunda Fed’in tepki verebileceğini vurguladı. Ayrıca Powell, eylül ayında ilk faiz indirimine gidilip gidilmeyeceği konusunda herhangi bir sinyal vermekten kaçındı.

ENDİŞELER ARTTI

Son olarak, Donald Trump’ın Pensilvanya’daki miting sırasında saldırıya uğraması ve bu durumun başkanlık seçimleri üzerindeki etkileri de küresel piyasalarda ticaret savaşları ve jeopolitik risklerin yeniden gündeme gelebileceği endişelerini artırdı.

Bu gelişmeler, küresel piyasalarda risk algısının yüksek olmasına ve yatırımcıların gelecek döneme ilişkin belirsizlikleri göz önünde bulundurarak hareket etmelerine neden oluyor.

İstanbul Havalimanı Avrupa’ya damga vurdu

İstanbul Havalimanı, 8 ila 14 Temmuz arasında, günlük ortalama 1491 uçuşla Avrupa’nın en yoğun havalimanı olarak belirlendi.

Avrupa Hava Seyrüsefer Güvenliği Teşkilatı’nın (EUROCONTROL) 8-14 Temmuz tarihlerini kapsayan “Avrupa Havacılık Raporu”na göre, İstanbul Havalimanı günlük ortalama 1491 uçuş ile Avrupa’nın en yoğun havalimanları arasında ilk sırayı aldı. İstanbul Havalimanı’nı günlük 1413 uçuşla Paris Charles De Gaulle Havalimanı takip ederken, Amsterdam Schiphol Havalimanı da günlük ortalama 1404 uçuşla yoğun havalimanları arasında üçüncü sırada yer aldı. Bu veriler, İstanbul’un hava trafiğindeki önemli konumunu ve İstanbul Havalimanı’nın yoğun uçuş trafiğini göstermektedir.

Emeklilik sistemi değişiyor! Erdoğan açıkladı

Başkan Recep Tayyip Erdoğan, KKTC ziyareti dönüşünde uçakta basın mensuplarının sorularını yanıtladı. “Emeklilik sisteminde yeni düzenleme olacak mı?” sorusuna cevap verirken, yeni yasama döneminde bu konunun ele alınacağını belirtti.

“Emeklilerimizi enflasyona ezdirmemek için azami gayret gösteriyor, elimizden gelenin daha fazlasını imkanlar nispetinde yapıyoruz,” diyen Erdoğan, emeklilerin refahını artırmak için sürekli yeni yol haritaları oluşturduklarını vurguladı.

EMEKLİLİK SİSTEMİNDE DEĞİŞİKLİK

Erdoğan, “En düşük emekli maaşının 12 bin 500 liraya yükseltilmesine yönelik düzenleme, Meclis’in tatil öncesi görüştüğü önemli düzenlemelerden biri oldu. Bazı haberlerde emeklilik sisteminde köklü değişiklikler içeren yeni hazırlıklar yapıldığına dair bilgiler var. Bu konuyla ilgili ne düşünüyorsunuz?” sorusuna ise şu cevabı verdi:

“Bizler toplumumuzun her kesimi gibi emeklilerimizin de daima yanındayız. Engelleri aşmayı kendimize şiar edinmiş bir iktidar olarak, ekonomik istikrarı koruyarak en rasyonel adımları atma çabası içindeyiz. Grup Başkanımız Abdullah Güler gerekli açıklamaları yaptı, en düşük emekli maaşının 12 bin 500 lira olacağını duyurdu. Muhalefet ise düşünmeden, görüşmeden, konuşmadan ‘asgari ücret 17 bin’ diyor. Biz ise ekonomik dengeleri bozmadan nasıl ilerleyebileceğimizi değerlendiriyoruz. Yeni yasama döneminde bu konuyu gündeme alacağız ve adımlarımızı bu doğrultuda atacağız. Grup başkanımızın açıkladığı konular gündemimizde, gerisi sadece söylentiden ibaret.”

Deutschebank’tan ‘Türkiye’ açıklaması

CNBC-e’nin haberine göre, Deutschebank analistleri bu yılın son iki ayına kadar Merkez Bankası’nın politika faizini yüzde 50’de tutacağını öngörüyor. Analistler, TCMB’nin Kasım ve Aralık aylarında peş peşe iki faiz indirimi yapmasını beklediklerini belirtti. Banka, 2025 yılı sonu için politika faizini yüzde 25 seviyesinde öngörüyor.

Enflasyon Beklentileri

Deutschebank’ın notunda, Türkiye’de fiyat artışları, akaryakıt, alkol ve tütünde otomatik vergi artışları ve kamu çalışanları ile emeklilere yapılan ücret artışları sonucunda Temmuz ve Ağustos aylarında aylık enflasyonun yükselmesinin beklendiği de vurgulandı.