EN EKONOMİ

Tarım Kredi’den “Sıfır Market”le atıksız alışveriş imkanı

Tarım Kredi Kooperatif Market Genel Müdürü Orhan Kozan, Ankara’nın Çankaya ilçesi Beytepe Mahallesi’nde açılan ilk “Tarım Kredi Sıfır Market” hakkında bilgi verdi. Kozan, bu marketin, “sıfır atık” felsefesini perakende satışa entegre eden önemli bir proje olduğunu vurguladı.

Ambalaj Atıkları ve Tasarruf

Kozan, marketin girişinde müşterilere ambalaj atıkları hakkında bilgi verildiğini belirtti. Müşterilerin boş ambalajları getirerek ürünleri daha uygun fiyatlarla alabileceklerini ve doğaya zarar veren ambalajları gözlemleyebileceklerini ifade etti. Açık ürün reyonları sayesinde vatandaşlar kendi getirdikleri ambalajlarla alışveriş yaparak tasarruf edebiliyor. Bu sistemle çiğ süt, bakliyat, kuruyemiş, deterjan, sıvı sabun ve ayçiçeği yağı gibi ürünlerde %5 ila %20 oranında indirim sağlanıyor.

Ürünlerin Otomatik Satışı ve Atık Yönetimi

Market, ürünlerin otomatlardan alınabilmesine olanak tanıyor. Çiğ süt, ayçiçeği yağı ve sıvı deterjan gibi ürünlerde kendi ambalajını getirenler indirimli fiyatlarla alışveriş yapabiliyor. Ayrıca, atık şişelerin toplandığı bir otomat da bulunuyor; buraya atılan şişe başına mağaza alışverişlerinde 50 kuruş indirim sağlanıyor.

Basılı Fiş Yerine SMS ile Bilgilendirme

Kozan, markette basılı fiş kullanımının yerine SMS ile alışveriş bilgisi alınabileceğini belirtti. Bu uygulama, çevre kirliliğini azaltarak hem kağıt israfını önlüyor hem de doğayı koruyor.

Gelecek Planları ve Karekod Uygulaması

Tarım Kredi Sıfır Market konseptinin yaygınlaştırılacağı ve İstanbul, Ankara, Bursa, İzmir ve Konya’da olmak üzere toplam 10 markete ulaşılacağı ifade edildi. Kozan, ayrıca Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından başlatılan karekod uygulamasının marketlerde kullanıldığını ve tüm Tarım Kredi Marketlerde yaygınlaştırılacağını duyurdu.

TESK: Emekli çalıştıran işverenlere destek devam etmeli

Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, TBMM’de görüşülen düzenlemeye dikkat çekerek, emekli işçi çalıştıran işverenlere sağlanan %5’lik sosyal güvenlik destek priminin sona erecek olmasının esnafı zor durumda bırakacağını belirtti.

Desteklerin Sürekliliği Gerektiği Vurgusu

Palandöken, söz konusu desteğin kaldırılmasının emekli ustalarla çalışmanın cazibesini ortadan kaldıracağını ifade etti. Palandöken, “Günümüz koşullarında esnafa verilen desteklerin artırılması gerekirken, mevcut desteklerin kaldırılması esnafın ayakta kalma mücadelesini zorlaştırıyor. Hem esnafın hem emeklinin yararına olan bu düzenleme devam etmeli” değerlendirmesinde bulundu.

Kira Stopaj Vergisi ve Artan Kiralar

Palandöken ayrıca, artan kiraları ödemekte zorlanan esnafa kira stopaj vergisinin ek yük getirdiğini ve yüksek kiralar içinde %20’lik payın işletmelerden alınmasının adil olmadığını belirtti.

İhracatın kaybedeni o sektörler oldu!

Türkiye’nin 2024’ün ilk yarısında dış pazarlardaki toplam ihracatı, yıllık %2 artış göstererek 125,4 milyar dolara ulaştı. Ancak, deri, zeytin ve zeytinyağı, hazır giyim ve konfeksiyon, çimento ve mücevher gibi sektörlerde önemli ihracat kayıpları yaşandı.

Deri ve Deri Mamulleri Sektöründeki Kaybın Etkileri

Yılın ilk yarısında deri ve deri mamulleri sektöründe yaşanan %26,7’lik ihracat kaybı dikkat çekti. 2023’ün ilk altı ayında 1 milyar doları aşan ihracat, bu yılın aynı döneminde 750 milyon dolara düştü.

Hazır Giyim ve Konfeksiyon: Üçüncü Sıradaki Kayıp

Hazır giyim ve konfeksiyon sektöründe %12,8’lik bir ihracat düşüşü gözlemlendi. Geçen yılın ilk altı ayında 9,9 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren sektörün, bu yılın ilk yarısında ihracatı 8,7 milyar dolara geriledi.

Çimento ve Mücevher Sektörleri de İhracat Kaybı Yaşadı

Çimento, cam seramik ve toprak ürünleri sektöründe, geçen yılın ilk yarısında 2,3 milyar dolarlık ihracat yapılırken, bu yıl %9,4’lük bir düşüşle 2,1 milyar dolara indi. Mücevher sektöründe ise ihracat kaybı %8,7’ye ulaştı; 2023’ün ilk altı ayında 3 milyar doları aşan ihracat, bu yılın aynı döneminde 2,7 milyar dolara geriledi.

Zeytinyağında Yüzde 22,3’lük Düşüş

Zeytin ve zeytinyağı sektöründe yaşanan %22,3’lük ihracat düşüşü, dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına getirilen yasakların etkisiyle gerçekleşti. 2023’ün ilk altı ayında 559 milyon dolarlık ihracat yapan sektörün, bu yılın aynı döneminde ihracatı 434 milyon dolara geriledi.

İhracat Hedefleri ve Rekabet Sorunları

Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mustafa Gültepe, ihracatta yaşanan bu düşüşlerin ülkenin rekabetçiliğini kaybetmesinden kaynaklandığını belirtti ve 267 milyar dolarlık 2024 hedefinin ulaşılması zor göründüğünü ifade etti. Ticaret Bakanı Ömer Bolat ise, TL’nin değer kaybetmesinin rekabetçiliği artırmayacağını vurguladı.

TÜİK açıkladı: Yıllık artış yüzde 44,51

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı Haziran ayına ilişkin Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi’ni (YD-ÜFE) açıkladı. Haziran 2024 itibarıyla YD-ÜFE, bir önceki aya göre %0,97, bir önceki yılın Aralık ayına göre %15,22, bir önceki yılın aynı ayına göre %44,51 ve on iki aylık ortalamalara göre %59,50 artış gösterdi.

Sanayi Sektörlerinde Yılın Değişim Oranları

Sanayinin iki ana sektörü, madencilik ve taş ocakçılığı ile imalat, yıllık bazda farklı artış oranları gösterdi. Madencilik ve taş ocakçılığında %54,03, imalatta ise %44,35 artış gerçekleşti. Aylık değişimlerde ise her iki sektörde de %0,97 artış gözlemlendi.

Ana Sanayi Gruplarındaki Değişim Oranları

Ana sanayi gruplarının yıllık değişim oranları şu şekilde gerçekleşti:

Ara mallarında %39,19
Dayanıklı tüketim mallarında %53,68
Dayanıksız tüketim mallarında %48,13
Enerjide %38,35
Sermaye mallarında %49,02

Aylık değişimlerde ise:

Ara mallarında %0,46
Dayanıklı tüketim mallarında %1,42
Dayanıksız tüketim mallarında %1,32
Enerjide %0,07
Sermaye mallarında %1,35 artış görüldü.

Irak, yeni elektrik hattını duyurdu: Türkiye’den ihracat başladı!

Türkiye ile Irak arasında 20 yıldır planlanan elektrik iletim hattı nihayet faaliyete geçti. Bu hattın, Irak’ın sık sık yaşadığı elektrik kesintileriyle başa çıkmasına yardımcı olması bekleniyor. Irak Başbakanı Muhammed El Sudani’nin ofisinden yapılan açıklamada, 115 kilometrelik hattın Musul’un batısındaki bir elektrik santraline bağlandığı ve kuzeydeki Ninova, Selahaddin ve Kerkük vilayetlerine 300 megawatt elektrik sağlayacağı belirtildi. 2004 yılından bu yana ertelenen projenin, Irak’ın komşu şebekelere bağlanma ve bölgesel enerji sistemine entegre olma stratejisinin bir parçası olduğu vurgulandı.

IRAK, ELEKTRİK İTHALATINA BAĞIMLI

Irak’ın Körfez İşbirliği Konseyi elektrik şebekesiyle bağlantıyı bu yılın sonuna kadar tamamlamayı hedeflediği açıklandı. OPEC üyesi Irak, geniş petrol rezervlerine rağmen, özellikle yaz aylarında yüksek soğutma talebi nedeniyle elektrik ve gaz ithalatına büyük ölçüde bağımlı. Komşu İran, önemli bir tedarikçi konumunda bulunuyor. Irak hükümeti, enerji kaynaklarını çeşitlendirmesi gerektiğini ve yakın ülkelerle yeni seçenekleri araştırdığını belirtti. Mart ayında Ürdün ve Irak arasında benzer bir anlaşma yapılmıştı.

İşte bir kase aşurenin maliyeti!

Muharrem ayıyla birlikte aşure telaşı başladı, ancak bolluk ve bereketin simgesi aşure de enflasyondan nasibini aldı. Gıda fiyatlarındaki önlenemeyen artış, aşurenin maliyetini önemli ölçüde artırdı. Geçen yıl 242 liraya mal edilen bir tencere aşurenin maliyeti bu yıl 330 liraya kadar çıktı. Porsiyon başı maliyet ise 27,5 lira oldu. Geçen yıl 20 liraya mal olan bir kase aşuredeki fiyat artışı yaklaşık yüzde 36’yı aştı.

1 Kase Aşurenin Maliyeti 27,5 TL

12 kişilik klasik bir aşure için gerekli malzemeler ve miktarları şu şekildedir: 300 gram buğday, 165 gram nohut, 270 gram kuru fasulye, 20 gram pirinç, 400 gram toz şeker, 120 gram kuru incir, 120 gram kuru üzüm, 120 gram kuru kayısı, 80 gram fındık içi, 10 gram karanfil ve 300 mililitre süt. Bu malzemelerden bazıları tarifteki gramajlarla alınabilirken, bazıları ise paket yani kilogram olarak temin edilebiliyor. Hal böyle olunca, yaygın bir zincir marketten aşure malzemeleri için alışverişe çıkan bir vatandaşın cebinden çıkan para 550 lirayı bulabiliyor. Gramajlarına göre maliyet hesabı yapıldığında ise 12 kişilik aşurenin tenceresi 330,53 TL’ye kaynıyor. Böylelikle bir kase aşurenin maliyeti de 27,5 liraya denk geliyor.

Fiyatı Yüzde 36,4 Arttı

Bolluk, bereket ve birlikteliğin sembolü aşure gününde vatandaş, yaptığı aşurenin malzemelerini eksiltiyor ya da daha az porsiyon pişiriyor. Geçen yıl 12 kaselik aşure yaklaşık 242,65 liraya mal olurken, bir kase aşure 20,2 liraya mal oluyordu. Bu yıl bir kase aşurenin maliyetindeki artış yaklaşık yüzde 36,4 oldu.

Çiftçilerden ayçiçeği isyanı: Üretici kazanmıyor, tüketici pahalıya alıyor!

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, ayçiçeği üreticilerinin sorunları ve beklentileri ile ilgili görüntülü basın açıklaması yaptı. “Akdeniz Bölgesi’nde ayçiçeği hasadı başladı, çiftçilerimiz beklediği verimi alamıyor,” diyen Bayraktar, üreticinin yeterli geliri elde edemediğini, tüketicinin ise ayçiçeği yağını pahalı tükettiğini belirtti. Bayraktar ayrıca, önümüzdeki üretim sezonunda bazı ürünlerde başlanacak olan üretim planlamasında ayçiçeğinin mutlaka olması gerektiğini söyledi.

Ayçiçeğinin Önemi ve Üretim Durumu

Bayraktar, “Ayçiçeği, ülkemiz ekonomisi açısından oldukça önemli bir yere sahiptir. Tohumları yüzde 40-45 oranında yağ içermekte olup, sıvı yağ tüketimimizin yüzde 80’i ayçiçeğinden elde ediliyor. Küspesinin içerdiği yüzde 30-40 oranındaki protein ile de değerli bir yem olarak hayvan beslemesinde kullanılıyor,” dedi. Ancak bu yıl beklenen yağışların gelmemesi ve aşırı sıcaklıkların etkisiyle çiftçiler verim kaybı yaşadı. Ülkemizde ayçiçeği üretimi yeterince artırılamıyor ve ithalat yoluyla karşılanmak zorunda kalıyor. 2023 yılında ayçiçeği tohumu, yağı ve küspesi için toplam 2 milyar 67 milyon dolar ödendi.

Artan Maliyetler ve Fiyat Beklentisi

Ayçiçeğinde fiyat, üreticilerimizin refahı için ne kadar önemliyse, üretimin istenilen düzeyde artması için de o kadar önemlidir. Bayraktar, “Geçtiğimiz günlerde Çukobirlik, 2024/2025 kampanya dönemi için yağlık ayçiçeği alım fiyatını yüzde 24,4 oranında artırarak brüt kilo başına 15 lira 30 kuruş olarak açıkladı. Üreticilerimiz artan maliyetler karşısında bu fiyatı yeterli bulmuyor,” şeklinde konuştu. Üreticiler, yüksek girdi maliyetleri ve azalan verimle birlikte yeterli geliri elde edecek fiyatların oluşmasını bekliyor.

Ayçiçeği Yağı Fiyatlarında Artış

Bayraktar, “Ayçiçeğinde geçtiğimiz iki yılda üretici fiyatları maliyet seviyesinde kaldı. Çiftçilerimiz yüksek girdi maliyetlerini karşılayarak üretimini devam ettirmekte zorlanırken, tüketicilerimiz ise uygun fiyatla yağ tüketemiyor. 2024 yılı Ocak ayında ayçiçek yağı litre fiyatı 58 lira iken Haziran ayında yüzde 15 oranında artarak, litre fiyatı 67 liraya yükseldi,” diyerek, halkın en çok tükettiği yağ olan ayçiçek yağındaki fiyat artışlarının kontrol edilebilmesi için üretimin artırılması gerektiğini vurguladı.

Üretim Planlaması ve Desteklerin Önemi

Bayraktar, “Üreticilerimiz yüksek girdi fiyatlarıyla üretimlerini devam ettiriyor. Haziran ayı itibarıyla girdi fiyatlarını incelediğimizde; mazot fiyatları yıllık yüzde 78,5, gübre fiyatları yüzde 51, tarım ilacı fiyatları da yüzde 58 oranında arttı. Bu maliyet yükü altında üretim yapan çiftçilerimiz emeğinin karşılığını almalıdır,” dedi. Ayçiçeği üretiminin artırılması ve ithalata bağımlılığın azaltılması için üretim planlaması yapılmalı, fiyat ve pazarlama garantisi verilmeli ve destek miktarları planlama öncesinde açıklanmalıdır.

En düşük emekli aylığına zam TBMM Genel Kurulu’na geliyor!

TBMM Genel Kurulu, en düşük emekli aylığının 12 bin 500 lira olmasını da içeren vergi ve sosyal güvenlik alanına ilişkin kanun teklifi ile 9. Yargı Paketi’ni ele alacak. Haftalık çalışmasına 23 Temmuz Salı günü başlayacak olan Genel Kurul, ilk olarak vergi ve sosyal güvenlik alanına ilişkin düzenlemeler içeren Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ni görüşecek.

Bu teklife göre en düşük emekli aylığı 12 bin 500 liraya çıkarılacak. Vergi aslı uzlaşma kapsamından çıkarılacak; günlük hasılat tutarlarının ortalaması alınarak mükelleflerin aylık ve yıllık hasılat tutarları tespit edilecek. Altın, gümüş, platin ve paladyum gibi kıymetli madenler borsa rayici ile değerlenecek. Kredi kartı, banka kartı, ön ödemeli kart, karekod, elektronik cüzdan ve benzeri ödeme araçlarıyla gerçekleştirilen tahsilatların, kendi mükellefiyeti adına kayıtlı olmayan ödeme sistemleri veya cihazları aracılığıyla yapılması durumunda tahsilatı yapan mükelleflere ve kendi adına kayıtlı olan bu sistem veya cihazları kullandıranlara ayrı ayrı her bir işlem için belirlenen özel usulsüzlük cezasının 3 katı ceza uygulanacak.

Yabancı devlet kurum ve kuruluşları tarafından deprem nedeniyle yapılacak yardımlara KDV istisnası sağlanacak. Yurt dışına çıkış yapan vatandaşlardan çıkış başına alınacak harç tutarı 500 liraya yükseltilecek. Kamu görevlileri sendikasının kurulu olduğu hizmet kolunda sendika üyesi olabilecek toplam kamu görevlisi sayısının en az yüzde 1’ini sendika üyesi kaydeden kamu görevlileri sendikalarına üye olup aylık ve ücretinden üyelik ödentisi kesilen kamu görevlilerine, aylık veya ücretleriyle birlikte aylık 707 gösterge rakamının, memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda toplu sözleşme ikramiyesi ödenecek. Toplu sözleşme ikramiyesi ödenen kamu görevlilerine ayrıca toplu sözleşme desteği yapılmayacak.

Tüketicinin Korunmasına Yönelik Kanun Teklifi

Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunda, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin görüşmelerine başlanacak. Bu teklife göre de kredi veren ile tüketiciler arasındaki sözleşmelerin şekil şartı, bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden gerçekleştirilecek ve tüketici kimliğinin doğrulanmasını içeren yöntemler yoluyla kurulabilmesine imkan sağlanacak. Doğrudan satış sistemine ilişkin hususlar düzenlenerek, tarafların hak ve yükümlülükleri belirgin hale getirilecek. Uzlaşma müessesesinin ticari reklam ve haksız ticari uygulamalara ilişkin hükümler için de uygulanmasına imkan tanınacak. Yurt içinde yerleşik pazar yerlerinin rekabet gücünün artırılarak yurt dışı menşeli pazar yerlerine karşı korunması, istihdam seviyesinin artırılması ve ihracat artışına hız kazandırılarak daha çok işletmenin ihracata yönelmesinin sağlanması amacıyla destekleyici tedbirler alınacak.

Bella Hadid’e İsrail darbesi! Adidas reklamı kaldırdı, boykot kampanyası başlatıldı

Adidas, İsrail’in tepkileri üzerine 1972 Münih Olimpiyatları’na atıfta bulunan retro ayakkabılar için hazırladığı reklam kampanyasından yarı Filistinli süper model Bella Hadid’i çıkardı. İsrail destekçisi lobi grupları ve kurumlar, sosyal medya hesaplarından, “Münih Olimpiyatları’nda 11 İsraillinin Filistinlilerce öldürüldüğü“nü gündeme getirmiş, bu oyunlarda kullanılan ayakkabının reklam yüzü olan Bella Hadid’in “antisemitizmi yaydığı ve İsrail karşıtlığı yaptığı” iddiasıyla Adidas’a tepki göstermişti.

Adidas, İsrail’den Özür Diledi

USA Today’e açıklama yapan Adidas’ın sözcüsü, siyonist İsrail’in soykırımına tepki gösteren Bella Hadid’in 1972 Münih Olimpiyatları’nda kullanılan ayakkabının reklamında yer almasının sebep olduğu “üzüntü ve sıkıntı” için özür dilediklerini belirtti.

Kampanyadan Çıkarıldı, Boykot Tepkisi Geldi

Hadid’in yer aldığı ayakkabı reklamı nedeniyle “trajik tarihi olaylar”la bağlantı kurulduğuna dikkat çeken sözcü, ayakkabı reklamının bundan sonraki sürecinin gözden geçirileceğini söyledi. Adidas, son olarak AFP’ye yaptığı açıklamada Hadid’in kampanyadan çıkarıldığını doğruladı.

Bazı sosyal medya kullanıcıları ise Hadid’i savundu ve kampanyanın geri çekilmesinin ardından Adidas’ın boykot edilmesi çağrısında bulundu. Dünyaca ünlü model Bella Hadid ve kız kardeşi Gigi, Filistinlilere yönelik yardım çalışmalarını desteklemek için 1 milyon dolar bağışta bulunmuştu.

Emeklilere müjde! Zam farkları ne zaman hesaplarda olacak?

SGK, Emekli Sandığı kapsamında emekli, malul, vazife malulü, dul veya yetim aylığı alanların 2024 yılı Temmuz dönemi zam farklarının ödeneceği tarihi açıkladı. Buna göre zam farklarının ödemesi 26 Temmuz 2024 tarihinde yapılacak.

SGK’dan yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı: “5510 sayılı Kanunun 4/1-(c) (Emekli Sandığı) bendi kapsamında emekli, malul, vazife malulü, dul veya yetim aylığı alan toplam 2 milyon 441 bin 795 kişinin 1 Temmuz 2024 tarihinden geçerli olmak üzere aylıklarında oluşan fark tutarları, aylık almakta oldukları Banka ve PTT şubelerindeki hesaplarına gönderilerek 26 Temmuz 2024 tarihinde ödenecektir.”

Zam Farklarının Ayrıntıları Neler?

SGK’dan yapılan açıklamada şu ayrıntılar dikkat çekti:

Aylıklarını her ay alanlara, Temmuz ayı için 1 aylık maaş farkı tutarında ödeme yapılacak.
Aylıklarını üçer aylıklar halinde almakta olanlardan;
- 1. grupta Mayıs-Haziran-Temmuz döneminde aylık alanlara, Temmuz ayı için 1 aylık maaş farkı tutarında,
- 1. grupta Haziran-Temmuz-Ağustos döneminde aylık alanlara, Temmuz ve Ağustos ayları için 2 aylık maaş farkı tutarında,
- 1. grupta Temmuz-Ağustos-Eylül döneminde aylık alanlara, Temmuz, Ağustos ve Eylül ayları için 3 aylık maaş farkı tutarında ödeme yapılacak.

Toplam fark ödemesi tutarının 11 milyar TL olduğu belirtildi.